فریبا اسفندیاری - استادیار گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی
مقصود خیام - استاد گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تبریز
زینب بیداراناری - کارشناس ارشد جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی
عسگر جبرائیلی - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامهر یزی شهری، دانشگاه پیام نور رشت

با توجه به وضعیت خاص ایران که عمدتاً دارای توپوگرافی کوهستانی با فعالیت های زمین ساختی و استعداد لرزه خیزی زیاد، آن هم به دلیل فراوانی تغییرات زمین شناسی و ژئومورفولوژی، کشور ایران همه ساله با خطرات حرکات دامنه ای متنوعی (زمین لغزش، ریزش سنگ، جریانات واریزه ای و ...) مواجه است. ریزش سنگ ها مربوط به حرکت های ناگهانی یا تندبلوک های لق شده یا مجموعه ای از سنگ های سخت جدا شده از دیواره های سنگی پرشیب می باشد. آنها معمولاً در امتداد سطوح لایه بندی درزها و مناطق گسلی یا سطوح گسلی رخ می دهند. هدف از این تحقیق تبهه نقشه خطر ریزش سنگ با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS، در مسیر ارتباطی مشگین شهر- موئیل است. به منظور تهیه نقشه خطر ریزش سنگ نخست با مطالعات میدانی،نقشه پراکنش ریزش سنگ منطقه و سپس نقشه عوامل مؤثر بر ریزش سنگ تهیه شد. هفت عامل شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، سنگ شناسی، کاربری اراضی، فاصله از جاده و فاصله از گسل به عنوان عوامل مؤثر ا نتخاب گردید، سپس عامل ها با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولویت بندی شدند. در روش تحلیل سلسله مراتبی عوامل در نظر گرفته شده به صورت زوجی مقایسه شده و وزن عوامل محاسبه می شود. در پایان با در نظر گرفتن وزن های به دست آمده برای هر عامل و امتیازهایی که به خود اختصاص دادند، نقشه پهنه بندی به دست آمد. نتایج حاصل از پهنه بندی نشان داد که دوعامل فاصله از جاده و شیب به ترتیب بیش ترین تأثیر را در وقوع ریزش سنگ منطقه داشته اند، در حالی که عامل جهت شیب کم ترین تأثیر را در وقوع ریزش سنگ منطقه به خود اختصاص داد.

ریزش سنگ، GIS, AHP، مسیر مشگین شهر- موئیل