اسماعیل نجفی خوشرودی - دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی و عضو باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
ماهرخ سردشتی - کارشناس ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی تهران
علی حسین احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی تهران

سوانح و مخاطرات طبیعی به عنوان بخشی از ماهیت محیط زیست شناخته می شود. سکونتگاه های انسانی در اثر ساخت و ساز بی رویه، قرارگیری در مناطق پرخطر و نادیده گرفتن حریم های طبیعی، بحران های فاجعه آمیز ار تجربه می نماید. کشور ما بنا به موقعیت جغرافیایی خود در زمره کشورهای بلاخیز جهان قرار دارد و همواره در معرض مخاطرات متعددی چون مخاطرات ژئومورفولوژیکی بوده است که در این بین فضاهی شهری به عنوان بخشی از پهنه سرزمینی، در جریان توسعه فیزیکی خود با مخاطرات ژئومورفولوژیکی مواجه هستند. شهر ایلام در غرب کشور با موقعیتی میانکوهی که از اطراف به وسیله ارتفاعات، سازندهای سست و فرسایش پذیر، شبکه های زهکشی و مسیل ها محصور شده است، توسعه فیزیکی آن شهر را با چالش های جدی طبیعی از نوع ژئومورفولوژیکی مواجه ساخته است در این تحقیق با رویکرد توصیفی- تحلیلی با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی، بررسی نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی محدوده ی مورد مطالعه و با استفاده از تصاویر Google Earth و نرم افزار GIS، ضمن بررسی مراحل توسعه فیزیکی شهر ایلام، به بررسی مهمترین مخاطرات ژئومورفولوژیک محدود کننده و مؤثر در توسعه شهر ایلام پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که توسعه فیزیکی شهر ایلام در عرصه فضایی منجر به تجاوز محدوده شهری به حریم مسیل های پیرامونی شهر و پیش روی به سوی ارتفاعات شده است. به دنبال خزش شهر ایلام و استقرار واحدهای مسکونی در دامنه ها و ارتفاعات، از بعد اقتصادی به افزایش هزینه های ساخت و ساز و از بعد محیطی به شکل گیری و بروز مخاطرات ژئومورفولوژیکی نظیر حرکات دامنه ای و سیلاب انجامیده است.

توسعه فیزیکی، مخاطرات، ژئومورفولوژی، شهر ایلام