امیرحسین شیخ اعظمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر، اهر، ایران
حمید شیرمحمدی - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
مهدی قنبرزاده لک - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

محور چالوس- مرزن آباد در ابتدای محور کندوان از جمله پرتردد ترین محورهای مواصلاتی کشور می باشد. فلزات سنگینی همچون سرب و کادمیم، بخشی از آلاینده هایی است که توسط بنزین، روغن، برخی مکمل های سوختی خودروها تولید شده و جریان ترافیکی باعث انتشار آن در محیط می شود. آلودگی فلزی خاک ها که بیشتر مربوط به سرب و کادمیم است، روی گیاه دام، ذخایر آب های زیرزمینی و در نهایت روی انسان اثر می گذارد و آسیب های زیست محیطی برای اکوسیستم منطقه به همراه خواهد داشت. به منظور تغییر میزان آلودگی خاک حاشیه خیابانها و تعیین پارامتر ترافیکی مؤثر بر مقدار سرب و کادمیوم خاک، محورهای ارتباطی بین شهرهای چالوس- مرزن آباد و بلعکس که جزء قطعه ای از محور کندوان می باشند، مورد مطالعه قرار گرفتند. این محور، تنها ارتباطی شمال غرب مازندران به پایتخت به شمار می رود که از لحاظ موقعیت و شرایط زیست محیط در مویعیت بسیار حساسی قرار دارد. در این بررسی از خاکاطراف این محورها در عمق های 5 و 15 سانتی متری خاک در فصل های بهار و تابستان نمونه برداری شد و عوامل ترافیکی محورهای مربوطه نیز تعیین شدند. اندازه گیری و غلظت فلزات سنگین (سرب و کادمیوم) توسط دستگاه جذب اتمی مشخص شدند. عوامل ترافیکی مطالعه شده شامل حجم ترافیک کل، حجم ترافیک روزانه و متوسط سرعت بودند. نتایج تحقیق نشان دادند که میانگین های غلظت سرب و کادمیوم ناشی از حجم ترافیک عبوری از سطح محورها بوده و همچنین مقادیر سرب و کادمیوم اندازه گیری شده در بیشتر نمونه ها از حد مجاز بیشتر نبوده است. با تحلیل هایانجام شده در خاک کنار جاده ها در مقابل پارامترهای ترافیکی گزیده، دیده شد که اثر گذارترین پارامتر ترافیکی بر مقدار فلزات خاک، حجم ترافیک کل و سرعت متوسط است. نتایج این تحقیق می تواند در مدیریت حمل و نقل، کنترل ترافیک، م دیریت منابع آب و خاک، طراحی صحیح جاده ها با توجه به اکولوژی منطقه و برنامه ریزی کاربری اراضی شهری مورد استفاه قرار گیرد.

محیط زیست، آلودگی ترافیکی، جاده های کوهستانی، توزیع سرب و کادمیم، آلودگی خاک حاشیه خیابان ها