بهزاد آزادگان - دانشیار، گروه مهندسی آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران

تغییر و تبدیل اراضی کشاورزی و تخصیص آن به مناطق مسکونی و صنعتی، در سرعت نفوذپذیری آب در خاک، افزایش رواناب، وقوع سیلاب های شهری، فرسایش خاک، افت سطح سفره آب زیرزمینی و کاهش کیفیت آب و خاک تأثیر دارد. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی کشاورزی بر کیفیت آب و خاک در منطقه پاکدشت است. این تحقیق شامل دو تیمار کاربری اراضی (کشاورزی و شهری) و سه تکرار بوده که در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شد. نمونه های خاک از عمق 30-0 سانتی متر با مته (اوگر)، تهیه و نمونه های آب از منابع آبی منطقه، برداشت گردید. آزمایشات تجزیه خاک و آب، بر اساس روش های استاندارد آزمایشگاهی انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد، در اثر تغییر کاربری اراضی کشاورزی، جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی و اسیدیته خاک افزایش یافته ولی پایداری خاکدانه ها، نفوذپذیری، مواد آلی، نیتروژن و حاصل خیزی خاک کاهش داشته که هماهنگ با افزایش میزان شاخص های کیفی آب (غلظت املاح محلول، هدایت الکتریکی، اسیدیته و شوری) بوده، سرانجام باعث کاهش کمیت و کیفیت منابع آب و خاک، کاهش سطح زیر کشت و تولید محصول گردیده است.

اراضی کشاورزی، تغییر کاربری، رواناب، فرسایش خاک، کیفیت آب و خاک