محمد بهرام زاده - استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
نرگس علائی بخش - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

از دیرباز، ایران به خاطر معماری و هنرهای بس زیبا، عمیق و ریشه ای آن شهرت داشته است. معماری که به حق سرآمد هنرهاست و از کمال و ذوق مردم با فرهنگ و با خرد سخن می دارد و همواره بزرگ هنرمندان، بزرگ معماران و هنرشناسان جهان را به خود معطوف داشته است. فرایند شکل دهی به محیط همواره تحت تاثیر نگرش های متفاوت نسبت به انسان و اعتقاداتش، طبیعت و رابطه ی اینها با هم قرار داشته و منجر به خلق انواع مختلف معماری از جمله معماری متاثر از اعتقادات و باورهای مردمی پردیده است. سقاتالار به عنوان بنایی سنتی که حامل بار آیینی نیز هست در جامعه ای که سنت اثرات و تبعات خود را بر کلیه شئون زندگی عامه مردم نهاده است، سیمایی آسمانی داشته و از مفاهیم ژرف باطنی سرشار می باشد. این بنا به عنوان شاخص معماری و هویت فرهنگ و تاریخ مازندران، تنها خاص این منطقه بوده و سنگ نشانی از فرهنگ و سنت بومی مردم این گوشه از سرزمینمان است. اعتقاد پیوندی ناگسستنی با دین، راست اندیشی، مرجعیت، استمرار و انتظام در انتقال حقیقت با امر ظاهر و امر باطنی و همچنین با حیات معنوی، علم (طبیعی) و هنرها دارد که موجب ایجاد مجموعه ای از آداب، عادات، رسوم و باورها می شود که از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد و ما شاهدیم که در طول قرون متمادی معماری را نیز تحت تاثیر قرار داده است. در این پژوهش سعی شده با مطالعه ی موردی سقاتالار به تجلی اعتقاد در معماری و تزیینات معماری این مرز و بوم پرداخته شود.

معماری، سقاتالار، اعتقاد، فرهنگ