اصغر زمانی - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان
احسان رشیدبیگی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه زنجان
ایمان رشیدبیگی - دانشجوی کارشناسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
جبار بابائی - دانشجوی کارشناسی اب و هواشناسی دانشگاه زنجان

امروزه بافتهای فرسوده شهری از جمله مهمترین معضلاتی هستند که گریبانگیر شهرها شده اند. این بافتها به طور عمده بخشهایی از شهر هستند که از چرخه تکاملی حیات آن جدا گشته و به شکل کانون مشکلات و نارساییها درآمده اند. این درحالیست که این بافتها از ظرفیتها و قابلیتهای نهان بسیاری برخودارند که اگر به فعلیت برسند میتوانند در فرایند توسعه شهر به عنوان نیروی محرک استفاده شوند. از این رو توسعه نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده شهری از اهداف اصلی نوسازی شهرها قرار گرفته است. طی سالهای متمادی برای برطرف نمودن این معضلات راهکارهای بسیاری پیش روی مسئولین شهری قرار گرفته است. اما این رویکردها عمدتا به دلیل نگرشهای صرفاً کالبدی، گرایشهای صرفاً طراحانه و در نظر نگرفتن خواست ساکنین این بافتها، عمدتًا با شکست مواجه شدند. با توجه به اینکه نوسازی شهرها در جهت ارتقاء کیفیت زندگی صورت می گیرد لازم است کلیه ابعاد کالبدی و غیرکالبدی (اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی) شهر مدنظر قرار گرفته شود و از آنجا که مردم استفاده کنندگان و ذینفعان اصلی طرحهای شهری هستند، توجه به خواست و نیازهای آنها در طرحهای شهری اهمیت به سزایی دارد و راه را برای تحقق پذیری این طرحها نیز هموار می سازد. امروزه ارگانهای دولتی، مقامات تصمیم گیرنده و مجریان طرحها، همگی به این موضوع واقف شده اند که حضور و مشارکت مردم در امور شهر به ویژه بافتهای فرسوده و تاریخی، نقش اصلی را در تحقق پذیری این طرحها ایفا می نمایند. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و اسنادی است. یافته های تحقیق و مطالعات انجام شده نشان می دهد که فرایند همکاری پایدار با هدف پایداری زیست محیطی، به صورت یک چرخه طراحی شده است. این فرایند، به عنوان فرایندی مشارکتی که متخصین و مردم، در تمامی مراحل آن حضور دارند، می تواند راهگشای طراحان و برنامه ریزان شهری در تحقق پروژه های نوسازی و بهسازی بافتهای فرسوده باشد.

بافت های فرسوده، نوسازی، مشارکت مردم، همکاری پایدار، طراحی شهری