برآورد هزینه‌های اجتماعی ناشی از خدمات حمل و نقل (مطالعه موردی: شبکه راه‌آهن)

وجود هزینه‌های اجتماعی، از جمله مشکلات موازی با خدمات حمل و نقل است که باعث تحمیل خسارات زیاد و اغلب جبران‌ناپذیر بر افراد جامعه و محیط زیست شده و تغییرات اقلیمی گسترده‌ای را موجب می‌شوند. اما به رغم ابعاد گسترده این مشکلات، تلاش برای اخذ این هزینه‌ها از استفاده‌کنندگان خدمات حمل و نقل چندان آسان به نظر نمی‌رسد. از جمله مهمترین مسائل پیش‌رو در این زمینه محاسبه صحیح و مناسب هزینه‌های ریالی (واحد پولی) اجتماعی است. اقتصاددانان محیط زیست برای کمی کردن هزینه‌های اجتماعی دو رویکرد عمده به کار برده‌اند، روش سنتی هزینه فایده (قیمت سایه‌ای) و روش هزینه‌ نهایی. سایر روش‌های بکار گرفته شده عموماً مبتنی بر یکی از این رویکردها است. اما با وجود تلاش‌های بسیار این روش‌های اندازه‌گیری نیز دارای معایب و کاستی‌هایی می‌باشد. مطالعه حاضر در میا مدهای مختلف حمل و نقل به محاسبه هزینه‌های اجتماعی حاصل از حمل بار از طریق راه‌‌آهن پرداخته است. این هزینه‌ها از جنبه آلودگی‌های هوایی و صوتی مدنظر قرار گرفته است. نتیجه مطالعه نشان می‌دهد که حدود 92٪ از کل هزینه‌های متغیر شرکت راه آهن مربوط به هزینه‌های اجتماعی است که در صورت‌های مالی و محاسبات هزینه این شرکت لحاظ نمی‌شود.

کلیدواژه ها:

هزینه‌های اجتماعی ، الودگی ها ، آلودگی‌ صوتی ، حمل و نقل ریلی