ستاره درخشان - دانش آموخته کارشناسی ارشد رشته محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات یزد
فرهاد نژادکورکی - دانشیار محیط زیست، دانشگاه یزد
علی الحسینی المدرسی - استادیار گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه آزاد اسلامی واحد یزد

در میان آلاینده‌های محیطی، فلزات سنگین به دلیل غیر قابل تجزیه بودن و اثرات فیزیولوژیکی که بر موجودات زنده در غلظت‌های کم دارند، از اهمیت خاصی برخوردارند. این عناصر به دلیل تحرک کم به مرور در خاک انباشته می‌شوند. از جمله منابع آلاینده‌ای که باعث ورود فلزات سنگین به محیط زیست می‌گردد فعالیت‌های معدنی است امروزه فعالیت‌های معدنی یکی از مهم‌ترین منابع‌آلوده‌کننده محیط زیست به شمار می‌رود. این تحقیق با هدف ارزیابی وضعیت آلودگی خاک اطراف معدن خاک صنعتی توت اردکان به فلزات سنگین سرب و روی صورت گرفت. تعداد 30 نمونه خاک به صورت تصادفی از عمق 0 تا 20 سانتیمتری برداشت شد ومقدار عناصر سرب و روی به کمک دستگاه اسمیرنوف در نرم‌افزار SPSS مشخص شد که داده‌ها از توزیع نرمال برخوردارند. برای پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین از روش‌های زمین آماراستفاده شد. نقشه پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین سرب و روی با استفاده از روش کریجینگ معمولی و IDW در محیط ArcGIS9.3 تهیه شد. نتایج نشان می‌دهد نزدیک‌ترین نقاط نمونه‌بردرای به معدن دارای مقادیر عناصر سنگین سرب و روی بالاتر از حد مجاز گفته شده هستند، به طور کلی بالاترین غلظت عناصر سنگین در اطراف مرکز بهره‌برداری از معدن و ناحیه جنوب و جنوب غربی معدن است و بعد از این نقاط و باافزایش فاصله میزان آلودگی خاک به فلزات سنگین کاهش می‌یابد و مقادیر تقریباً ثابت و بدون نوسان می‌شوند.

آلودگی خاک، عناصر سنگین، IDW، کریجینگ پهنه‌بندی، GIS