حسن حیدریان اردکانی - گروه زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد
محمد رضاحاج سید هادی
محمد نبوی کلات
حسین شمسی محمودابادی - استادیار گروه بیوتکنولوژی دانشگاه شهید باهنر کرمان

به منظور تعیین تأثیر تراکم علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (amaranthus retroflexus) و قدرت رقابتی این علف هرز بر صفات مروفولوژیکی و عملکرد ارقام مختلف آفتابگردان آزمایشی در سال 1385 در قالب کرت‌های خرد شده براساس طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه میبد (طول جغرافیای 10 درجه و 2 دقیقه و 54 ثانیه و عرض جغرافیایی 4 درجه و 14 دقیقه و 32 ثانیه و ارتفاع 1234 متر از سطح دریا) اجرا شد. تمیارهای واریته آفتابگردان (رکورد، آرماویروسکی، زاریا) به عنوان فاکتورهای فرعی در نظر گرفته شد. در این آزمایش تأثیر تراکم های مختلف تاج خروس بر عملکرد و اجزای عملکرد، ماده خشک کل و درصد روغن، درصد پوکی، وزن دانه، قطر طبق، وزن هراز دانه و وزن خشک طبق مورد بررسی قرار گرفت نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شاخص سطح برگ، عملکرد مختلف علف هرز تأثیر معنی‌داری بر صفات اندازه‌گیری شده آفتابگردان داشت یعنی با افزایش تراکم علف هرز عملکرد و ارتفاع، تراکم کانوپی، شاخص سطح برگ و سرعت رشد برگ در افزایش توانایی رقابت گیاه زراعی با علف هرز موثر بود لیکن در این آزمایش مشاهده گردید که تراکم‌های بالای علف هرز تاج خروس تأثیر بسزایی روی بسیاری از صفات آفتابگردان داشت. همزمان با افزایش تراکم تاج خروس، افزایش ارتفاع و شاخص سطح برگ، باعث افزایش میزان جذب تشعشعات فعال فتوسنتزی توسط تاج خروس شد در نتیجه میزان نور کمتری در اختیار گیاه زراعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در این آزمایش اکثر صفات اندازه‌گیری شده تحت تأثیر شدید تراکم‌های علف بخصوص در تراکم‌های 8 و 16 بوته تاج خروس در متر طولی ردیف قرار گرفت. مثل عملکرد دانه، درصد روغن، وزن خشک کل، وزن خشک طبق و وزن هزاردانه نسبت به ارقام دیگر آفتابگردان برتری داشت.

افتابگردان، تاج خروس، رقابتع توزیع سطح برگ، تشعشعات فعال فتوسنتزی، ساختار کانوپیع صفات مورفولوژیک