عبدالرسول شفیعی دستجردی - کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان
محمدحسین مهدیان - دانشیار سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
کورش کمالی - کارشناس ارشد پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری کشور
الهه میرزاعلیان دستجردی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان

به منظور تخمین میزان نفوذپذیری خاک سالیان متمادی است که از روابط تجربی که اغلب برای محیط های با دانه بندی یکنواخت طراحی شده است، استفاده می شود. بر این اساس در این تحقیق سعی بر آن شد که برای محیط های کاملاً غیریکنواخت نیز جهت تخمین میزان نفوذپذیری خاک رابطه ای تجربی بدست آورده شود. برای یان منظور از پروژه های پخش سیلاب استفاده شد که شامل تنوع گسترده ای از ذرات بسیار دانه ریز رسوبات نفوذ یافته در لابلای ذرات بسیار درشت دانه آبرفت می باشند. در این تحقیق میزان نفوذپذیری خاک به وسیله نفوذسنج استوانه های مضاعف اندازه گیری شد. پارامترهای دانه بندی خاک نیز با نمونه برداری از عمق خاک و انجام آنالیز دانه بندی الک و هیدرومتری مشخص شد. نفوذپذیری در اطراف اشل های نصب شده به تعداد کل 27 اشل، با سه تکرار اندازه گیری در حول هر اشل در شبکه های مستطیل شکل اندازه گیری شد. جهت دستیابی به نتیجه ای دقیق تر اندازه گیری ها در دو دوره مجزا و با یک فاصله زمانی یک ساله تکرار شد. به طوری که مجموع کل اندازه گیری ها در طول دو دوره برابر 162 نقطه ثبت گردید. نمونه برداری های خاک نیز در اطراف همان اشل ها و از داخل شبکه مستطیل شکل به عمل آمد. باتوجه به اینکه ضریب خمیدگی دانه بندی خاک (Cc) به سه پارمتر D30,D10 و D60 (به ترتیب قطر 10 درصد دانه ها، قطر 30 درصد دانه ها و قطر 60 درصد دانه ها) بستگی دارد و گستره وسیعی از دانه های خاک را به خود مربوط می سازد لذا از این پارامتر استفاده شد. نهایتاً توسط نرم افزار FindGragh منحنی بین میزان نفوذپذیری و ضریب خمیدگی دانه بندی ترسیم و معادله تجربی آن بدست آمد.

نفوذپذیری، ضریب خمیدگی، استوانه مضاعف، دانه بندی