محمدجواد کتابداری - دانشیار، دانشکده مهندسی دریا، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
کاوه سلیمانی - کارشناس ارشد، دانشکده مهندسی دریا، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
پوریا میرزازنجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه علوم و تحقیقات
رضا مروتی - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه علوم و تحقیقات

مطالعات پیش از اجرای پروژه های عمرانی، نقش بسیار زیادی در اجرای موفق آنها داشته و انجام صحیح آن در بسیاری از موارد منجر به کاهش قابل ملاحظه در هزینه های پروژه، بهبود وضعیت ایمنی طرح و نیز تضمینعملکرد موفق پروژه در طی زما ن بهره برداری می شود. اسکله ها یکی از مهمترین سازه های عمرانی هستند که به دلیل ماهیت پیچیده تر محیط دریا نسبت به ساحل، نیازمند تکنیک های خاص اجرایی و نیز هزینه هایبیشتر نسبت به سازه های واقع در خشکی بوده و بنابراین مطالعات پایش از اجرای آنها، از اهمیتی بیشتری برخوردار است. رسوبگذاری یکی از مهمترین فرآیندهای ناحیه ساحلی است که در صورت عدم توجه کافی بهآ ن، به دلیل پر شدن حوضچه و یا دهانه بندر از رسوبات و در نتیجه کاهش عمق مورد نیاز برای شناور طرح، می تواند منجر به مختل شد عملکرد بندر و در نهایت تعطیلی کامل آ ن گردد. این امر علاوه بر خسارات مالیدر نتیجه عدم امکا بهره برداری از اسکله که شامل هزینه های اجرایی آ ن و نیاز زیانهای وارده به استفاده کنندگان از بندر می شود، به دلیل برهم خورد تعادل طبیعی موجود در محل پیش از احداث سازه، بر چرخه حیات گیاهی و جانوری محل سایت نیز تاثیر می گذارد. اسکله بندر گز در استان گلستان یکی ازطرح های ناموفق عمرانی کشور است که متاسفانه از ابتدای بهره برداری در سال 1373 به دلایل مختلف، بهره برداری از آن مسکوت مانده و در سالیا ن بعد به دلیل پر شدن حوضچه از رسوبات، عملا غیر قابل استفاده گشته و موجبزیان اقتصادی به کشور شده است. به نظر می رسد مهمترین عامل عدم انجام صحیح آن مطالعات پیش از اجرا درمورد این پروژه بوده که منجر به عدم کارایی آ ن شده است. در این مقاله ضمن بیان اهمیت مطالعاات پیش ازاجرا در سازه های عمرانی، به بیان نحوه رسوبگذاری در مجاورت سازه های ساحلی پرداخته شده و در ادامه با مرور وضعیت خلیج گرگان دلایل عدم کارآمدی اسکله بندر گز در آن بیان شده است.

خلیج گرگان ، اسکله بندر گز، مطالعات پیش از اجرا رسوبگذاری