زهراسادات صفوی پور - دانشجوی کارشناسی ارشد ، دانشکده معماری، دانشگاه سوره
مهتیام شهبازی - پژوهشگر دکتری معماری، دانشکده معماری، دانشگاه علم وصنعت

پژوهش حاضر در ابتدا، چیستی و چرایی و چگونگی دانش روانشناسی محیط وتاریخچه مختصری از شکل گیری آن را مورد بررسی قرار داده و سپس با بیان رویکرد انسان مدار، به شناخت ابعاد وجودی انسان پرداخته، چرا که شناخت انسان موضوعی جدایی ناپذیر از دانش روانشناسی محیطی است. رابطه معماری با جهان بینی و شناخت نگاه درست به انسان (انسان شناختی)، موضوعی غیر قابل انکار است به طوریکه اندیشمندان بر این باوراند که هر جامعه سازی با هر سیستم و ایدئولوژی که بر آن حاکم است،دارای اهدافو آرمان های خاصبرای انسان جامعه ی خویشاست. وظیفه اصلی فرهنگ، نمایشاین ایده ها به وسیله نمود اشکال عینی استکه معماری در این فرایند، نقشاصلی را بر عهده دارد. از این رو، برای احیا نقشانسان در جامعه ایرانی-اسلامی و رقم زدن معماری متناسب با جامعه سازی دینی، تبیین نوع شناخت از انسان در تعریف نقش انسان در محیط وارتباط متقابل آن دو، که موضوع دانشروانشناسی محیط است، بسیار حائز اهمیتاست. جهت بررسی این موضوع،درروش قیاسی به شناخت انسان در دو دیدگاه آنتروپولوژی غربی و اسلامی می پردازیم.در این مقاله از روش تحقیق کیفی در صدد پاسخگویی به این مسئله می آید که مولفه های اصلی شناخت نیازهای انسان در دو دیدگاه کدام اند و در این رویکرد، چگونه نوع نگاه به انسان و نیازهایشمنجر به طراحی بر خواسته از آن می شود. در انتها، نیازهای انسانی که عامل جهت دهی به رفتار ها می شود به درستی شناخته میشود؛ لذا در این نوشتار، نیازهای انسان جامعه اسلامی و نیازهای انسان جامعه مدنی برگرفته شده از هرم مازلو، با یکدیگر تطبیق داده می شوند

روانشناسی محیطی ، آنتروپولوژی ، انسان شناختی قرآنی ، معماری ، هرم نیازمازلو