مقایسه تئوریکی - تجربی معیارهای موثر بر اعتبار سنجی مشتریان بانک

موسسات اعتباری که بانکها رکن اساسی آن شناخته میشوند برای در اختیار قرار دادن انواع تسهیلات اعطایی به مشتریان خود،نیاز به انجام بررسیهای کاملی به منظور شناخت متقاضیان از ابعاد کیفی و کمی دارند و به طور عام، این بررسیها را اعتبارسنجی 1مینامند. ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در منابع و تسهیلات بانکی، مدیریت و کاهش مطالبات معوق و رهایی از سیستم وثیقه‌محوری از جمله مسائلی است که ضرورت و نیاز به پیاده‌سازی نظام امتیازدهی و اعتبارسنجی را در سیستم بانکی بیش از سایر مسائل نمایان می‌سازد. از سویی دیگر وجود اطلاعات ناهمگون در بانکها، پایین بودن درجه صحت اطلاعات، تعدد مراکز اطلاعات، تعدد مراکز تولید اطلاعات و فقدان الزامات کنترلی از جمله مواردی است که ایجاد بانک اطلاعات جامع در نظام بانکداری را ضروری می‌سازد. اعتبارسنجی مشتریان در ارائه تصویری شفاف از وضعیت و توانایی مشتری در ایفای به موقع تعهدات، بازداشتن آنان از استفاده بیش از حد منابع و سقوط به ورطه بحران مالی نقش اساسی دارد. به کارگیری سیستم رتبه‌بندی، شاخص و معیاری برای تنظیم نرخ سود و میزان وثایق فراهم می‌کند تا مشتریان با وضعیت اعتباری مناسب از آن بهره‌مند شوند. همچنین کاهش مطالبات معوق، افزایش کارایی و سرعت، بهبود سودآوری بانک و گردآوری اطلاعات آماری، ارتباط بالقوه با سیستم‌های مکانیزه امتیازدهی و فراهم نمودن اطلاعات مشابه، حذف بخش عمده‌ای از تقلب‌ها و حداقل نمودن ریسک اعتباری، امکان دسترسی به اطلاعات به روز و دسترسی به زیرساخت‌های اطلاعاتی و مدیریت آسان داده‌ها برای صنایع مرتبط با مدیریت وصول مطالبات و بهبود نسبت بدهی‌های ناوصول از اثرات نظام سنجش اعتبار می باشد. در مقاله حاضر ابتدا به بررسی ادبیات موضوع پرداخته و با اتکا به نتایج حاصله از این تحقیقات به شباهت‌هایی در معیارهای سن، جنس، شغل متقاضی، مقدار وام درخواستی، درآمد، دارایی‌های فیزیکی، مدت باز پرداخت وام و تحصیلات متقاضی مشاهده شده است که اکثر محققان از آنها به عنوان معیارهای مهم و تأثیرگذار در سنجش اعتبار متقاضایان وام استفاده نمودند. تفاوت‌های مقالات در موارد زیادی مشاهده گردید که چند مورد قابل توجه، بیان گردیده است. معیارهای تعداد فرزندان متقاضی، سابقه کاری، گردش حساب جاری، میزان اقساط ماهانه‌ای که فرد هم‌اکنون می‌پردازد، معدل موجودی شش ماهه، نسبت ضامن با متقاضی وام و وضعیت اعتباری ضامن از جمله تفاوت‌های قابل ملاحظه میان نتایج تحقیقات می‌باشد. در پایان با استفاده از این نتایج به پیشنهاد کاربردی جهت پیاده‌سازی سیستم اعتبارسنجی کارآمد پرداخته شد.

کلیدواژه ها:

تئوریک ، تجربی ، اعتبار سنجی ، مشتریان بانک