علیرضا باستانی - دانشجوی دکتری اقتصاد واحد بین الملل دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی خداپرست - عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

صندوق های ثروت ملی برای پایدارسازی درآمدهای حاصل از صادرات منابع تجدیدناپذیر خود شروع به سرمایه گذاری در بازارهای داخلی و بویژه در بازارهای جهانی اعم از بازارهای پولی و مالی، بازار کالایی و املاک مستغلات می کنند و ترکیب بهینه از سبد پرتفوی صندوق خود را با توجه به ریسک های قابل قبول هر یک از اقلام سرمایه گذاری تعیین نموده و نواحی مساعد جغرافیایی سرمایه گذاری را شناسایی می کنند. در عین حال انتخاب طرح های سرمایه گذاری صندوق های ثروت ملی، تحت تاثیر پدیده عدم تقارن اطلاعاتی و دو خطر ناشی از آن یعنی کژگزینی و کژاندیشی قرار دارد. عدم تقارن اطلاعاتی از یک سو سبب می شود که صندوق در هنگام انتخاب سرمایه گذاری دچار خطاء شود (کژگزینی). از سوی دیگر حتی اگر انتخاب درستی صورت گیرد به دلیل عدم اطلاع از اقدامات آتی مدیران عالی رتبه شرگتهایی که در آنها سرمایه گذاری نموده، ممکن است آنها اقداماتی مغایر با منافع او انجام دهند(کژاندیسی).سرمایه گذاری صندوق توسعه ملی که در حال حاضر تنها به صورت مشارکت در طرحهای سرمایه گذاری از طریق اعطای تسهیلات صورت می گیرد نیز می تواند بحت تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی قرار بگیرد. اگرچه مکانیزم بررسی طرح های سرمایه گذاری توسط بانک های عامل تا حدودی امکان بروز کج گزینی و کژاندیشی را کاهش دهد اما نمی تواند از وقوع آن جلوگیری کند. یافته های این مطالعه نشان می دهد این وضعیت می تواند منجر به انتخاب طرح هایی شود که کشور در تولید آن مازاد ظرفیت داشته، و یا از تکنولوژی مناسب برخوردار نبوده یا اینکه در برآورد سرمایه گذاری بیش برآوردی رخ دهد.

صندوق ثروت ملی،سرمایه گذاری،عدم تقارن اطلاعات،کژ گزینی،کژ اندیشی