آویشن طاهرخانچی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
غلامعلی اکبری - دانشیار، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
سیدعلی مدرس ثانوی - استاد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ترتبیت مدرس

مشکلات زیست محیطی ناشی از کاربرد کودهای شیمیایی، انرژی و هزینه های تولید و مصرف آنها و اثرات سوئی که بر چرخه زیستی و خودپایداری بوم نظام های زراعی تجدید نظر در روش های افزایش تولید محصولات زراعی را ضروری ساخته است. فراهم سازی شرایط لازم برای استفاده بیشتر از فرآیندهای طبیعی مانند تثبیت زیستی نیتروژن یکی از راهکارهای تولید بهینه محصول و مهم تر از آن، حفظ سلامت محیط زیست است. از نقش های مفید باکتری های آزادزی کننده نیتروژن به عنوان یکی از انواع کود زیستی، می توان به تولید انواع هورمون های محرک رشد گیاه مانند اکسین ها، جیبرلین، سیتوکنین اشاره نمود. بدین جهت، آزمایشی بهص ورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390 در گلخانه دانشگاه تربیت مدرس انجام شد. در این بررسی سه رژیم آبیاری شامل شرایط بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید به همراه چهار روش کاربرد باکتری مورد بررسی قرار گرفتند. با بررسی سطوح آبیاری، حداکثر میزان هورمون آبسیزیک اسید در شرایط تنش شدید مشاهده شد. ه مچنین بیشترین میزان اکسین و جیبرلین گیاه در تیمار بدون تنش و مایه زنی بذر بدست آمد که اختلاف چشمگیری را با کمترین میزان خود نشان دادند. همچنین بالاترین عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و محلول پاشی برگ + مایه زنی بذر مشاهده گردید. همچنین باافزایش هورمون های گیاهی بخصوص اکسین، تجمع اکسین در ریشه و تارهای کشنده و مریستم های آنها بیشتر شده و سبب گستردگی و توسعه ریشه و جذب بهتر عناصر در جهت دسترسی به حداقل آب موجود در خاک در شرایط تنش گشت و حداقل آب و عناصر غذایی وجود در خاک را جذب کرده و شرایط رشد بهتری در مقایسه با عدم مصرف کود زیستی، فراهم گردید.

آبسیزیک اسید، اکسین، باکتری های آزادزی کننده نیتروژن، سویا، عملکرد دانه