ارزیابی سهم انتقال مجدد ماده خشک اندام های مختلف بر رشد و عملکرد لاین های جدید و رقم شیرودی برنج

به منظور ارزیابی سهم انتقال مجدد ماده خشک اندام های مختلف بر رشد و عملکرد لاین های جدید و رقم شیرودی برنج، آزمایشی در سال 1391 در مؤسسه تحقیقات برنج کشور، معاونت مازندران (آمل) با 9 زنوتیپ برنج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. ژئوتیپ های مورد مطالعه شامل 7 لاین امید بخش و یک لاین در دست معرفی به شماره 843 و رقم شیرودی به عنوان شاهد بوده اند. در این آزمایش، سهم انتقال مجدد مواد فتوسنتزی از هر یک از اندام های هوایی شامل ساقه، برگ پرچم و سایر برگها و کل اندام هوایی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد کهارقام مختلف از نظر میزان انتقال مجدد ماده خشک ساقه، برگ پرچم و سایر برگها اختلاف معنی داری در سطح 1% داشتند. از نظر میزانانتقال مجدد ساقه و برگ پرچم، رقم شیردی بیشترین مقدار (137.5-52.3 گرم بر متر مربع) و لاین 126 (41.72 گرم بر متر مربع) و لاین 3 (12.1 گرم بر متر مربع) به ترتیب کمترین مقدار را دارا بود. اما در مورد انتقال مجدد سایر برگها، لاین 4 بیشترین مقدار (99.31 گرم بر متر مربع) و لاین 3 کمترین مقدار (34.4 گرم بر متر مربع) را به خود اختصاص داده اند. نتایج همچنین نشان داده که انتقال مجدد ماده خشک برگ پرچم در رقم شیرودی بیشترین سهم را در عملکرد کل دانه دارا بوده و لاین 1 کمترین سهم را داشته است. بیشترین میزان عملکرد کل دانه مربوط به لاین 843 یا رقم 8 (6490 کیلوگرم در هکتار) و سپس لاین 7 و رقم شیرودی با 6140 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد مربوط به لاین 5 با 4954.75 کیلوگرم در هکتار بوده است. نتایج این بررسی حاکی از آن است که عملکرد با میزان انتقال مجدد برگ پرچم و همچنین ارتفاع بوته با انتقال مجدد برگ با 0/34 همبستگی مثبت و معنی دار در سطح 5% داشته اند. لذا با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت لاین 7 در مقایسه با سایر لاین ها و ارقام شاهد مطلوب می باشد.

کلیدواژه ها:

برنج ، عملکرد دانه ، انتقال مجدد ، ماده خشک ، لاین های امیدبخش