خدیجه سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
افسانه شهبازی - استادیار پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

آلودگی دریا به مواد نفتی از بزرگترین معضلات زیست محیطی است که تأثیر منفی بر اقتصاد کشورهای ساحلی می گ ذارد. با توجه به بالا بودن فعالیت های نفتی در دریاها احتمال ایجاد لکه های ناشی از عملیات اکتشاف، استخراج، و انتقال نفت و مشتقات آن را نمی توان نادیده گرفت و لزوم ارائه راهکارهای عملیاتی مناسب و تعیین اثرات آنها بر محیط زیست دریایی ضروری است. به طور کلی نفتی که در دریا پراکنده می شود، تحت تأثیر عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی دریا قرار می گیرد که روند فیزیکی- شیمیایی آن تشکیل لکه، حل شدن در آب، تبخیر، تشکیل پلیمر، اموله شدن به صورت امولسیون آب در نفت و یا نفت در آب می باشد. امروزه یکی از چالش های مهم انسان مقابله با این آلودگی ها می باشد که این مسئله باعث شده است انجام این تحقیق ضرورت پیدا کند و راهکارهای مختلف رفع یا کاهش آلودگی نفتی مثل استفاده از اسکیمرها و پخش کننده ها مورد بررسی قرار گیرد. از این مواد برای پراکندگی و از بین بردن لکه های نفتی، به خصوص هنگامی که بکارگیری تجهیزات مقابله با آلودگی فراهم نبوده و یا آلودگی با سرعت به ساحل نزدیک می شود، مورد استفاده قرار می گیرد. بهترین کارایی اسکیمر بر روی لایه های ضخیم نفتی می باشد و استفاده از آنها معمولاً بر روی لایه های نازک نفتی بازده قابل قبولی نخواهد داشت. هدف اصلی استفاده از مواد دیسپرسنت به حداقل رساندن میزان خسارت ناشی از مواد نفتی روی سطح آب است که در صورت زیاد شدن قطر و وسعت آن امکان صدمه رساندن به محیط زیست و تأسیسات ساحلی وجود نخواهد داشت. لیکن بهرحال بکارگیری و استفاده از مواد دیسپرسنت نیز محدودیت خاص خود را داشته و باید کاملاً در کنترل باشد. بکارگیری این ماده شیمیایی با توجه به تأئید مقررات و قوانین زیست محیطی است.

اسکیمر، آلودگی نفتی دریا، دیسپرسنت، روشهای مقابله