منوچهر خزاعی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
امیرحسین حمیدیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
افشین علیزاده شعبانی - استادیار گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران
سهراب اشرفی - استادیار گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران

در سالهای اخیر تلاشهای بسیاری برای توسعه ی روشهای پایش با استفاده از جانورانی که به طور مداوم در معرض آلاینده ها قرار می گیرندف انجام شده است. جوندگان نسبت به آلودگی های محیط زیستی به خصوص آلودگی فلزات سنگین بسیار حساس بوده می توانند به عنوان پایشگر در مناطق آلوده استفاده شوند. در مطالعات پایشی که از جانوران به عنواناندیکاتور استفاده می شود. لازم است روشهای سنتی که منجر به از بین بردن جانوران می شوند را با روشهای غیرکشنده جایگزین کرد. در این مطالعه سعی بر این شده است که با تعیین رابطه بین غلظت فلزات سنگین مس، باریم و استرانسیوم بین بافت خارجی (مو) و بافت های داخلی (کلیه، شش، قلب و کبد) جرد ایرانی از نمونه گیری کشنده در مطالعات آتی که برای پایش در محدوده ی معدن مس دره زرشک انجام خواهد پذیرفت، جلوگیری کرد. در تابستان 1391، نمونه گیری از محدوده مطالعاتی به صورت سیستماتیک تصادفی و با استفاده از تلفه فنری صورت پذیرفت. بعد مو، قلب، کلیه و شش نمونه ها خارج و با روش هضم اسیدی تر هضم گردید. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین غلظت های استرانسیوم، باریوم و مس موجود در بافت مو و بافت های داخلی جرد ایرانی هیچگونه همبستگی معناداری وجود ندارد. در نتیجه نمی توان بین آنها رابطه ی رگرسیونی برقرار کرد. با توجه به ع دم ارتباط معنی دار بین غلظت فلزات سنگین موجود در بافت مو و بافت های داخلی، در مطالعات آتی نمی توان از بافت مو به عنوان یک بیوانندیکاتور مناسب برای تشخیص غلظت فلزات سنگین اندازه گیری شده در بافت های داخلی استفاده کرد، اما این امر مستلزم مطالعات بیشتر است.

جردایرانی، رابطه رگرسیونی، بافت، فلزات سنگین، دره زرشک