آمنه محسن زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرشید اشراقی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
علی کرامت زاده - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
فرهاد شیرانی بیدآبادی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

مصرف بهینه و کارآمد کودها و نهاده های شیمیایی و سموم در بوم نظام های کشاورزی علاوه بر تأمین نیاز این بوم نظام ها، موجب بهبود پایداری آنها نیز می شود. استفاده بیش از حد نیاز از کودهای شیمیایی و سموم در اکثر موارد نه تنها منجر به افزایش عملکرد نمی شود بلکه پایداری نظام های تولید را نیز کاهش می دهد. به منظور بررسی تأثیر مصرف ک ودهای شیمیایی و سموم بر پایداری نظام های تولیدی، مطالعه ای در یک دوره 10 ساله در استان گلستان با جمع آوری اطلاعات از سازمان جهاد کشاورزی و سالنامه آ»اری انجام شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین مصرف سه نوع کود پرمصرف ازت، پتاس و فسفات به ترتیب 104394714 و 9904571 و 40503428 کیلوگرم در هکتار و میانگن مصرف سموم 1950444 لیتر در هکتار بوده است. در نظام مورد مطالعه مقدار شاخص های پایداری کودها و سموم اندازه گیری شد که سال زراعی 87-1386 بیشترین مصرف کودها و سال 84-1383 بیشترین مصرف سموم را داشته اند. اما بیشترین میزان عملکرد مربوط به سال 88-1387 می باشد. نتایج این بررسی نشان داد که با افزایش مصرف کودهای شیمیایی، مقدار عددی شاخص پایداری کاهش یافت. این نتایج نشان می دهند که با افزایش مصرف کودهای شیمیایی و سموم نه تنها عملکرد از یک حد معین بیشتر نمی شود بلکه پایداری سیستم های تولید نیز کاهش می یابد و پیامدهای زیست محیطی بیشتری متوجه نظام های زراعی خواهد شد.

کودهای شیمیایی، سموم، کشاورزی پایدار، شاخص پایداری، پیامدهای زیست محیطی، شهرستان گرگان