بررسی وتخمین رسوب در شبکه آبیاری و زهکشی رامشیر

انتقال رسوب در کانال های آبیاری یکی از جنبه های مهم طراحی و بهره برداری از شبکه های آبیاری و زهکشی میباشد . در شبکه آبیاری و زهکشی رامشیر واقع در 100 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اهواز ، در مسیر راه اصلیاهواز – بندر ماهشهر که محدوده آن در حاشیه شهر رامشیر قرار دارد ، با بهره برداری از آب رودخانه جراحی ،سالیانهمقادیر زیادی رسوب به وسیله جریان آب به شبکه آبیاری و مزارع منتقل می شوند . رسوبات منتقل شده به کانال ها کهابتدا به صورت معلق می باشند. به دلیل کاهش آشفتگی وسرعت نسبی جریان، در طول کانال ها بسته به اندازه ذرات وچگالی آن ها ته نشین می شوند و یا بصورت معلق باقی مانده و به مزارع منتقل می شوند در نتیجه با ته نشین شدن وتجمع یافتن در طول و در پیرامون کانال ها باعث کاهش ظرفیت جریان و متعاقبا اختلال در آبرسانی ، خسارت بهتاسیسات و افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری شبکه می شوند. برای محاسبه راندمان رسوب و بررسی پارامترهایمختلف مرتبط با رسوبگذاری و راه کارهای پیشگیرانه و رفع مشکلات به وجود آمده در شبکه مورد تحقیق از مدلکامپیوتری شارک استفاده گردید که با ساخت مدل ریاضی شبکه و دریافت خروجی های آن ،حجم آب مورد نیاز و حجم آبرسانی به شبکه در طول تحقیق (از مهر ماه 1389 تا شهریورماه 1390 ) به مقدار 225/83 و 173/17 میلیون مترمکعب ،حجم رسوب ته نشین شده در شبکه 4867 مترمکعب ، حجم رسوب وارد شده به آبگیرهای ثانویه 12049 متر مکعب ، در طول ماه های تحقیق برآورد گردید. به حداقل رساندن برداشت در زمان طغیان رودخانه و غلظت بالای رسوب و همچنین آبیاری همزمان مزارع جهت افزایش ودبی کانال ها جهت حفظ سرعت غیر رسوبگذار راه کارهایی جهت بهره برداری مناسب و مهمترین عوامل جهت پیشگیری از انتقال رسوب به شبکه پیشنهاد گردید . تخلیه مکانیکیرسوب از کانال های ( لایروبی ) در زمان عدم نیاز به مصرف آب ، مهمترین عامل مبارزه با مشکلات ایجاد شده در اثررسوب تشخیص داده شد.

کلیدواژه ها:

رسوب ، رودخانه جراحی ، شبکه آبیاری و زهکشی رامشیر ، مدل شارک