سارا باقری - دانشجوی دکترای مهندسی عمران- آب، دانشگاه صنعتی اصفهان
عبدالرضا کبیری سامانی - دانشیار دانشکده عمران، گروه آب، دانشگاه صنعتی اصفهان
منوچهر حیدرپور - استاد دانشکده کشاورزی، گروه آب، دانشگاه صنعتی اصفهان

سرریزهای جانبی از جمله سازه های کنترل کننده جریان میباشند که در دیواره کانال اصلی نصب می شوند. وظیفه اصلیاین سازه ها تخلیه آب اضافی کانال در مواقع اضطراری می باشد. در این مطالعه با بررسی جریان در 15 مدل آزمایشگاهی، سهروش متفاوت برای تعیین دبی جریان عبوری در سرریزهای جانبی لبه تیز مستطیلی ارائه شد. در روش اول از رابطه عمومیسرریزهای لبه تیز برای تعیین دبی جریان استفاده و ضریب دبی سرریز به عنوان تابعی از عدد فرود بالادست بیان گردید. مقایسهنتایج به دست آمده از این روش با نتایج حاصل از کاربرد رابطه دیمارچی نشان داد که استفاده از رابطه عمومی سرریزها علاوهبر سهولت انجام محاسبات دارای دقت مناسبی نیز می باشد. در روش دوم با استفاده از سرعت متوسط در کانال اصلی رابطه ایبرای تعیین دبی سازه جانبی ارائه گشت. نتایج نشان داد که در این روش هر دو پارامتر عدد فرود بالادست و هد نسبی نقشمؤثری دارند، اما تأثیر عدد فرود مشهودتر میباشد. در روش سوم دبی جریان جانبی به صورت تابعی از دبی جریان در بالادستسرریز، عدد فرود و نسبت هد نسبی جریان به دست آمد. نتایج این سه روش با یکدیگر مقایسه و میزان دقت هریک بیان شد.

سرریز جانبی، رابطه عمومی سرریز لبه تیز، ضریب دبی، سرعت متوسط، عدد فرود