اثرات زیست محیطی اقتصاد سایه و نقش برنامه های افشاء سازی عمومی و برنامه های آموزشی در دستیابی به توسعه پایدار

دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار از جمله اهداف استراتژیک کلیه ی کشورهای جهان است. در این میان کشورهای در حال توسعه با تلاش مضاعف درصدد جبران عقب ماندگی های خود در این زمینه می باشند. مجموعه ی عواملی مانند اولویت رشد اقتصادی نسبت به محیط زیست سالم و پاک، گستردگی اقتصاد سایه به عنوان یکی از بخش های با تاثیرات غیرقابل انکار بر آلودگی های زیست محیطی و رقابت جهانی به منظور دستیابی به رشد اقتصادی باعث تشدید آلودگی های زیست محیطی در این کشورها شده است. با توجه به اهمیت توسعه پایدار، باید راهکارهای مناسبی برای مقابله با آلودگی زیستمحیطی بنگاههای اقتصادی در نظر گرفته شود. یکی از مناسبترین این راهکارها، تصویب استانداردها و قوانین زیست محیطی جهت کنترل آلودگی میباشد. اما متاسفانه اکثر تلاشهای صورت گرفته جهت کنترل آلودگی، علیرغم گستردگی بخش اقتصاد سایه به خصوص در کشورهای در حال توسعه، متمرکز بر کنترل آلودگی بنگاههای فعال در بخش اقتصاد رسمی بوده و به آلودگی ایجاد شده توسط بنگاههای بخش اقتصاد سایه (که در مقایسه با واحدهای بخش اقتصاد رسمی آلوده زاتر هستند) توجهی نشده است. نتایج این مقاله که با استفاده ار نرم افراز EViews 6 صورت گرفته بیان می کند به طور متوسط، به ازای هر واحد افزایش در اقتصاد سایه، میزان آلودگی هوا 0.17 افزایش پیدا می کند. با توجه به این که بنگاه های فعال در بخش اقتصاد سایه عمدا از دید قانون گذار پنهان می شوند، نمی توان استانداردها و قوانین زیست محیطی جهت کنترل آلودگی را در مورد آنها وضع کرد لذا استفاده از ابزارهای غیررسمی و ارتقای سطح آگاهی جامعه در مورد اثرات مخرب آلودگی به منظور حفظ کیفیت محیط زیست و توسعه پابدار ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

اقتصاد سایه ، آلودگی ، توسعه پایدار ، محیط زیست