بررسی خصوصیات کمی و کیفی لاین های زودرس توتون تیپ غربی در اقلیم سرد ایران

با توجه به ضرورت برداشت برگ های توتون قبل از سرمای زودرس پاییزه و با عنایت به حساسیت گیاه توتون به یخبندان و حل این مشکل، طرحی در مناطق بارلی کاری استان های آذربایجان غربی، شهرستان قرهضیاالدین و در استان کردستان، شهرستان مریوان طرحی بر پایه بلو ک های کاملا تصادفی با 10 تیمار لاین های زودرس توتون تیپ بارلی (حاصل از کار اصلاحی 8 ساله که از طریق تلاقی رقم توتون بارلی 21 بازودرس ترین رقم توتون دنیا، موتانت شماره 4) با رقم شاهد محلی (رقم بارلی 21 )، با کرت هایی با مساحت 25 متر مربع، فواصل کاشت 10*50 سانتی متر ، در سال 1389 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. در طول فصل رشد صفاتی از قبیل تاریخ گلدهی، تعداد برگ، طول برگ، عرض برگ، قطر ساقه و ارتفاع بوته یادداشت برداری و پس از برداشت و عمل آوری وزن سبز برگ، وزن خشک برگ، قیمت یک کیلوگرم و درآمد هکت اری اندازه گیری و محاسبه شد. آنالیز صفات در قره ضیاالدین نشان داد که کلیه صفات مرفولوژیکی و فنولوژیکیاز نظر آماری تفاوت معنی داری با هم داشتند و همچنین در مریوان مشخص گردید که کلیه صفات به غیر از صفت عملکرد برگ خشک از نظر آماری معنی دار شدند. مقایسه میانگین داده ها در قره ضیاالدین نشان داد که لاینI از نظرصفاتی مانند صفات ارتفاع بوته، تعداد برگ، شروع گلدهی، عملکرد برگ سبز و عملکرد برگ خشک بیشترین میزان را داشت و از نظر قیمت یک کیلوگرم توتون ودرآمد هکتاری به ترتیب با میزان 30090و 91376250 ریال در گروه A قرار گرفت . مقایسه میانگین داده ها در مریوان نشان داد که از نظر صفات ارتفاع بوته، تاریخ گلدهی، تعداد برگ و ابعاد برگ در 2 گروه جدا از هم قرار گرفتند و از نظر صفات عملکرد برگ سبز، عملکرد برگ خشک و درآمد هکتاری بیشترین میزان متعلق به لاینHبود از نظر قیمت یک کیلوگرم توتون لاینD بیشترین میزان را داشت. آنالیز داده ها به صورت تجزیه مرکب در 2 مکان نشان داد که مناطق از نظر کلیه صفات بغیر از صفت قطر ساقه در 2 منطقه معنی دار شدند و از نظر ژنوتیپ کلیه صفاتبه غیر از صفت عرض برگ معنی دار شدند و اثر متقابل ژنوتیپ با مکان از نظر کلیه صفات بغیر از عرض برگ و قطر ساقه معنی دارشدند . مقایسه میانگین داده ها (تجزیه مرکب ) نیز با استفاده از نرم افزارSASدر قره ضیاالدین و مریوان نشان داد که لاین H از نظر صفات تاریخ گلدهی، تعداد برگ، طول برگ و قطر ساقه بیشترین میزان را داشت و لاین I از نظر صفات عملکرد برگ سبز، عملکرد برگ خشک، درآمد هکتاری وقیمت یک کیلو گرم برگ خشک بیشترین میزان را داشت

کلیدواژه ها:

گیاه توتون ، لاین زودرس ، رقم بارلی 21 ، اقلیم سرد