فاطمه عظیمی - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور زنجان

فریب در ازدواج از جانب یکی از زوجین یا شخص ثالث یکی از عوامل فروپاشی نظام خانواده و تیرگی روابط زوجین به شمار می رود. این فریب که به قصد ایجاد میل به ازدواج در طرف مقابل صورت می گیرد، ممکن است به سه صورت باشد: کتمان عیوب با وجود علم به آن؛ نمایاندن امری بر خلاف واقع؛ و یا به صورت عقد به وصف یا شرط کمال با علم به فقدان آن مانند: شرط به داشتن تحصیلات عالیه، تمکن مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و غیره. ازاین رو است که در شرع مقدس اسلام، فریب در ازدواج که با عنوان تدلیس در نکاح شناخته شدهاست، با حکم به تحریم مواجه شده است. در این مقاله تلاش می شود تا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با گردآوری منابع از طریق مطالعه کتابخانه ای، ضمن تعریف فریب در ازدواج در فقه و حقوق و بررسی ارکان تشکیل دهنده آن به این پرسش اصلی پاسخ دهیم که قانون گذار درجمهوری اسلامی ایران چه تدبیری برای برخورد با فریب در ازدواج اندیشیده است؟ به عبارت دیگر ضمانت اجراهای پیش بینی شده در قانون در این زمینه چیست؟ فرض این مقاله بر این امر استوار است که تدابیر مناسبی اعم از کیفری (حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال) و غیر کیفری (حق فسخ نکاح) به منظور برخورد با فریب در ازدواج یا همان تدلیس در نکاح، در نظام حقوقی ما پیش بینی شده است.

فریب در ازدواج، تدلیس در نکاح، حق فسخ، ضمانت اجرای مدنی، ضمانت اجرای کیفری