عاطفه امرائی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین

در حال حاضر صنعت توریسم و اکوتوریسم به سرعت در حال رشد و پیشروی در مناطق بکر و از لحاظ اکولوژیکی غنی هستند. متاسفانه حضور انبوه گردشگران در محیط زیست و تامین نیاز آنان به تسهیلات گردشگری موجب فروپاشی و ساده سازی اکوسیستم ها و از بین رفتن غنای گونه های جانوری و گیاهی با ارزش گردیده است. اما با افزایش آگاهی های زیست محیطی بشر و درک ضرورت حفظ زیست بوم در توسعه پایدار، صنعت توریسم نیز سعی در ارائه راهکارهایی در جهت کاهش اثرات مخرب گردشگری بر محیط زیست دارد و از آنجا که معماری جز لاینفک این صنعت می باشد، ارائه راهکارهای مناسب در جهت کمک به این هدف ضروری به نظر می رسد. به این دلیل که تفریحگاههای گردشگری می توانند موجب آسیب های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی شوند بنابراین درک صحیحی از بیولوژی و اکولوژی ضروری به نظر می رسد. در این مقاله طراحی مبتنی بر رویکرد پایداری اکولوژیک پیشنهاد می گردد که کاملا همراستا با اهداف اکوتوریسم، در جهت حفاظت و ترمیم زیست بوم و اکوسیستم هاست و از سوی دیگر به دلیل جذابیت های طبیعی خود سبب جذب اکوتوریست های بیشتری می گردد. در این پژوهش طراحی اکولوژیک نشان خواهد داد که چگونه منابع طبیعی می توانند محافظت گردند و حتی بهبود یابند آن هم درست در زمانی که منطقه ای در حال توسعه می باشد. روش این پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است و رویکردی توصیفی و تحلیلی دارد. در ابتدا به بازنگری مفاهیم توریسم پایدار و اکوتوریسم و اهداف ان و سپس به بررسی لزوم طراحی مراکز اکوتوریستی مبنی بر طراحی اکولوژیک می پردازیم، در ادامه نیز به این مهم می رسیم که این رویکرد به جای ایجاد تضاد و ناسازگاری، سبب سازگاری و هماهنگی محیط زیست گرایی و توسعه ی گردشگری می گردد. در پایان این پژوهش در کنار تحلیل این روش موثر طراحی، راهکارهایی جهت عملی شدن اهداف آن ارائه شده است.

محیط زیست، اکوتوریسم، اکولوژی، اکوسیستم، طراحی اکولوژیک