محمدهادی طاهری - مدرس گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا
ایوب ارغوانی - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد فسا

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام گندم توسط تجزیه وتحلیل‌های چند متغیره با استفاده از صفات زراعی و مورفولوژیک انجام گردید. بدین منظور 16 رقم گندم در قالب طرح بلوک‌های تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 87- 1386 مورد بررسی قرار گرفت. صفات زراعی و مورفولوژیک، تعداد روز تا خوشه‌دهی، تعداد روز تا گرده‌افشانی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت در کلیه ژنوتیپ‌هااندازه‌گیری شد. تجزیه وتحلیل‌های چند متغیره شامل تجزیه مولفه‌های اصلی و تجزیه خوشه‌ای با استفاده از داده‌های حاصل به منظور گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها انجام گرفت. نتایج به دست آمده از گروه‌بندی 16 رقم گندم مورد بررسی توسط 2 روش تجزیه مولفه‌های اصلی و تجزیه خوشه‌ای نشان داد که در بیشتر موارد گروه‌بندی ارائه شده توسط دو روش مزبور با یکدیگر هماهنگ بوده و گروه‌بندی یکسانی بین ارقام ایجاد کرده‌اند. با این وجود با توجه به اینکه روش تجزیه خوشه‌ای از تمام تنوع موجود بین ژنوتیپ‌ها و صفات جهت گروه‌بندی ارقام استفاده نموده است نسبت به روش دیگر ارجح می‌باشد

تنوع ژنتیکی، تجزیه و تحلیل چند متغیره و گندم