بررسی دانش بومی 3 گونه از مهمترین گیاهان دارویی دهنه ی محمدآباد کتول در فرهنگ عمومی مردم کتول، استان گلستان

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: فارسی
مشاهده: 900

متن کامل این مقاله منتشر نشده است و فقط به صورت چکیده یا چکیده مبسوط در پایگاه موجود می باشد.
توضیح: معمولا کلیه مقالاتی که کمتر از ۵ صفحه باشند در پایگاه سیویلیکا اصل مقاله (فول تکست) محسوب نمی شوند و فقط کاربران عضو بدون کسر اعتبار می توانند فایل آنها را دریافت نمایند.

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

RCMPNI01_257

تاریخ نمایه سازی: 22 اردیبهشت 1393

چکیده مقاله:

یکی از موارد بحث برانگیز پیرامون گیاهان یک منطقه، دانش بومی است. دانش بومی، دانش گروه های انسانی در ارتباط با زمینه های متفاوت هستی، زندگی و معیشت است که ارتباط با محیط اجتماعی و طبیعی و از طریق آزمون و خطا در خلال زمان شکل گرفته و عمدتاً شفاهی و نامکتوب است (بارانی، 1382). این دانش بسیار گسترده می باشد و جنبه های متفاوتی از جمله اتنوبوتانی و اتنوفارماکولوژی گیاهان را در بر می گیرد. از طرفی مناطق مختلف ایران دارای اقوامی با فرهنگ و آداب و رسوم های متعدد در استفاده از گوههای گیاهی دارویی می باشد که از دیرباز تاکنون گیاهان بسیاری را به صورت خودرو و یا کاشته شده مورد استفاده قرار میدهند. از اینرو هدف از ا نجام تحقیق حاضر ارزیابی و مستند سازی دانش بومی پیرامون مهمترین گیاهان موجود در دهنه ی محمد آباد کتول، محدوده شهرستان علی آباد کتول، سه کیلومتری شهرستان فاضل آباد واقع در جنوب شرقی استان گلستان می باشد. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه و به روش توصیفی- تحلیلی در سه مرحله انجام شد. اطلاعاتی نظیر نام محلی، خواص درمانی، اندام مفید دارویی برای گیاهان مورد مطالعه، مجموعاً با استفاده از 21 پرسشنامه از افراد خبره اهالی روستای محمدآباد کتول ثبت شد. نتایج حاصل از ثبت اطلاعات ارزشمند حاصل از باورهای مردمی و همچنین پیمایش های مکرر صحرایی نشانداد که در این بررسی تعداد 28 گونه دارویی، خوراکی و غیر دارویی متعلق به 12 خانواده با توجه به سابقه مصرف توسط مردم بومی معرفی شد. از بین گیاهان معرفی شده، از تعداد 3 گونه گیاهی شامل برگ گونه ی Urtica dioica L، اندام هوایی گونه . rtemisia annua L و ریشه و میوه ی گونه ی . Berberis vulgaris L توسط افراد بومی در مصارف دارویی از جمله فشار خون، قند خون، چربی خون، تصفیه خون و درماناسهال و مصارف غیردارویی از جمله تهیه جارو، حصار، پرده، آلاچیق و دفع پاتوژن مورد استفاده قرار می گیرند (جدول 1). نتایج تحقیق حاضر مؤید این مطلب می باشد که دانش بومی نه تنها دارای اطلاعاتی در زمینه خواص درمانی گونه های گیاهی دارویی است بلکه در مورد ک اربردهای غیر دارویی گیاهان نیز اطلاعات مفید و مؤثری دارد که می تواند در توسعه اقتصاد م ردم آن منطقه از اثر گذاری بالایی برخوردار باشند. از این جهت است که اکثر محققین به اهمیت مستند سازی علمی استفاده های سنتی گیاهان هر منطقه اشاره نمودند. از این رو پیشنهاد می شود در ارزیابی صحیح پدیده ای جوامع روستایی مانند درآمد، هزینه، تغذیه، کشاورزی و مصرف به توسعه مدیریت بهره برداری صحیح از طبیعت و محصولات آن توجه ویژهای نمود. از طرفی از آنجائیکه استفاده از گیاهان دارویی این منطقه می تواند نقطه عطفی در طب سنتی و درمان بسیاری از بیماری ها باشد، با برنامه ریزی و مدیریت دقیق میتوان آنها را مورد بهره برداری بهینه قرار دارد.

نویسندگان

سیده زهره میردیلمی

دانشجوی دکتری، علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

فاطمه قلیش لی

دانشجوی کارشناسی ارسد، مرتعداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان