سیدافشین سجادی - محقق مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش (بهشهر)
غلامرضا مرادی - محقق مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش (بهشهر)
فرهاد نقی زاده - محقق مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش (بهشهر)
فرامرز رستمی - عضو هیئت علمی گروه شیمی دانشگاه گنبد

قارچهای آسکومیست به نام Sclerotinia sclerotiorum(Lib). De Bary است. کنترل این عامل بیماری زا با استفاده از آفت کش ها، تناوب زراعی، ارقاممقاوم، کنترل بیولوژیک، استفاده از عصاره های گیاهی و روغن ها و غیره انجام می شود. عصاره های گیاهی برای مدیریت اینعوامل بیماری ترجیح دارد، زیرا آفت کش ها گران قیمت بوده و مصرف آنها آلودگی زیست محیطی به همراه دارند. هدف از این تحقیق بررسی فعالیت ضد قارچی عصاره های گیاهی بر روی برخی از قارچ های خاکزی بیماری زای توتون و انتخاب حلال مناسب برای عصاره گیری می باشد. در این تحقیق عصاره های نه گونه گیاهی بااستفاده از حلال های آب، استون، هگزان، اتانل و متانول استخراج و فعالیت ضد قارچی آنها در شرایط آزمایشگاه روی قارچ عامل پوسیدگی یقه توتون در مزکز در مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش در سال 1391 بررسی شد. طرح به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل و پنج تکرار انجام شد. ع امل اول عصاره گیاهی (نه گونه گیاهی)، عامل دوم حلال (5 حلال) و عامل سوم غلظت (3 غلظت) در نظر گرفته شد. بررسی حداقل غلظت بازدارندگی عصاره های گیاهی با استفاده از روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج حاصل از بررسی خاصیت ضدقارچی غلظت های مختلف عصاره ها نشان داد که گیاهان نعناع گربه ای، توتون، آویشن کوهی، رازیانه، زوفا و بادرنجبویه پرپر اثر بازدارندگی خوبی بر قارچ های مورد بررسی در این مطالعه دارند. بیشترین تأثیر بازدارندگی مربوط به عصاره استخراجی با حلال متانول بود. ح داقل غلظت بازدارندگی عصاره متانولی توتون، نعناع گربه ای، آویشن کوهی، رازیانه، بادرنجبویه پرپر و زوفا بر قارچ های بیماری زای مورد بررسی 1/5، 1/5، 2، 3، 3 و 3 میلی گرم بر میلی لیتر بود.

توتون، اسلروتینیا، عصاره های گیاهی، اثرات ضد قارچی