راضیه خلیل زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه ارومیه
مهدی تاج بخش - استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
جلال جلیلیان - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

طی آزمایش گلخانه ای، اثر محلول پاشی انواع مختلف کودهای آلی، بیولوژیکی و اوره بر خصوصیات مورفولوژیکی ریشه ماش رقم NM,92 مورد ارزیابی قرار گرفت. این مطالعه با هدف بررسی اثر محلول پاشی کودهای مختلف آلی و بیولوژیکی بر شاخص های رشد ریشه در قالب کاملاً تصادفی با 4 تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی ارومیه انجام شد. خصوصیات مورفولوژی ریشه ماش تحت تأثیر کودهای مختلف قرار گرفت. تیمارها شامل محلول پاشی کود بیولوژیکی نیتروکسین، کودهای آلی آمینواسید، گرین هام (Geen hum)، مسریز (Mas-rais)، ناتریمن ان 24 (Nutriman N24) و بایوکراپ ال-45 (Biocrop L- 45)، محلول پاشی عصاره کود گاوی و آب بودند. وزن تر و خشک ریشه، طول ریشه اصلی، تعداد ریشه اصلی، تعداد ریشه فرعی، حجم ریشه و تعداد گره تثبیت کننده ازت از جمله صفات مورد بررسی بودند. نتایج نشان داد که اثر نوع کود بر رشد ریشه معنی دار بود به طوریکه تمام ویژگی های مورد بررسی به غیر از تعداد ریشه های فرعی تحت تأثیر تیمارهای محلول پاشی قرار گرفت. در این رابطه اوره باعث افزایش وزن تر ریشه، تعداد ریشه اصلی و حجم ریشه شد که به ترتیب صفات مذکور را به میزان 26/09، 62/5 و 52/86 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. و کمترین میزان وزن تر ریشه در تیمار استفاده از نیتروکسین، آمینو اسید و ناتریمن ان 24 با میانگین (0/72 گرم) بدست آمد. بیشترین و کمترین وزن خشک ریشه، به ترتیب در تیمار استفاده از ع صاره کود گاوی و شاهد دیده شد. محلول پاشی ماش با ک ود آمینواسید سبب افزایش 23/53 درصدی تعداد گره تثبیت کننده نیتروژن نسبت به تیمار شاهد گردید. در حالیکه کمترین تعداد آن در تیمار استفاده از کود ناتریمن ان 24 بدست آمد.

اوره، کود دامی، ک ودهای بیولوژیکی، ریشه و ماش