مهدیه موسوی - دانشجویان کارشناسی ارشد حشره شناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
اروج ولیزادگان - استادیار و عضو هیات علمی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
لیلا محمودی - دانشجویان کارشناسی ارشد حشره شناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
آزاده جراحی - دانشجوی دکتری حشرهشناسی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

در جستجو برای دستیابی به روشی امن و با استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات انباری، اثر حشرهکشی اسانس گیاهان شوید (.Anethum graveolens L) و مرزه (.Satureja hortensis L) روی حشرات کامل شپشه برنج (.Sitophilus oryzae L) مورد بررسی قرار گرفت. اسانس این گیاهان با استفاده از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایشات زیست سنجی در شرایط دمایی 2±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد در تاریکی انجام شد. تیمارها در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد افراد مرده و زنده برای هر تکرار، 24 ساعت پس از شروع اسانسدهی شمارش شد. نتایج آزمایش سمیت تنفسی اسانس نشان داد که با افزایش غلظت اسانسهای مذکور میزان مرگ و میر در این آفت افزایش می یابد. مقادیر (LC(50 برای اسانس گیاهان A.graveolens و S. hortensis به ترتیب 31/19 و 76/44 میکرولیتر بر لیتر هوا بود، که درصد تلفات بدست آمده حاکی از حساسیت بالای شپشه برنج نسبت به اسانس گیاه شوید در مقایسه با اسانس گیاه مرزه می باشد. با توجه به خاصیت حشره کشی این اسانسها روی شپشه برنج، استفاده از اسانس این گیاهان به عنوان یک حشرهکش کم خطر و یا به عنوان الگویی برای ساخت حشره کشهای جدید جهت کنترل این آفت انباری توصیه می شود.

شپشه برنج (.(Sitophilus oryzae L)، شوید (.(Anethum graveolens L)، مرزه (.(Satureja hortensis L)، اسانس های گیاهی