شناسایی جبهه های پژوهشی و تحلیل علم سنجی مقالات شیعه محور

این پژوهش با هدف شناسایی جبهه های پژوهشی و تحلیل علم سنجی مقالات با محوریت شیعه انجام شده است.  ۶۳۷ مقاله نمایه شده در پایگاه استنادی وب آو ساینس طی بازه زمانی ۱۹۷۵ تا ۲۰۲۳ میلادی جامعه آماری پژوهش حاضر را تشکیل داده است. روش پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی، تحلیلی و با رویکرد علم سنجی است که با استفاده از تحلیل هم رخدادی واژگان، به ترسیم نقشه علمی مقالات شیعه محور پرداخته است. به منظور تحلیل داده ها و ترسیم نقشه علمی و خوشه بندی موضوعات مقالات شیعه محور، از نرم افزار علم سنجی ووس ویوئر استفاده شده است. یافته ها حاکی از روند رو به رشد انتشار مقالات در این حوزه است. تحلیل خوشه های موضوعی نشان می دهد «شیعه و اسلام» از موضوعات داغ، «جنگ و فرقه گرایی» از زمینه های مورد غفلت آینده، و «تروریسم و جنسیت» از محورهای نوظهور هستند. از نظر مشارکت علمی، ایالات متحده با ۱۳۶ مقاله رتبه اول و ایران با ۶۹ اثر رتبه دوم را در اختیار دارند. شبکه همکاری های علمی در قالب شش خوشه بین المللی شناسایی شد که از جمله آن ها می توان به همکاری ایران با فرانسه، کره جنوبی و ترکیه اشاره کرد. مقالات شیعه محور در ایران بیشتر به زبان فارسی و در مجلات داخلی منتشر می شوند. از این رو، موانع زبانی و محدودیت نمایه سازی مجلات داخلی در پایگاه های بین المللی، منجر به کاهش حضور تولیدات علمی ایران در عرصه جهانی شده است. بنابراین این شکاف کمی بیش از آن که نشان دهنده کم کاری علمی باشد، بیانگر تفاوت در راهبردهای پژوهشی و زیرساخت های نشر بین المللی است.

کلیدواژه ها:

شیعه ، جبهه های پژوهشی ، تحلیل علم سنجی