توسل از منظر مفسران معاصر: علامه طباطبایی و رشید رضا

چکیدهتوسل از معارف مهم و عقاید اصلی در دین مبین اسلام است که به معنای جست­وجوی وسیله­ای برای تقرب به خداوند متعال به­کارمی­رود و در آیه ۳۵ سوره مائده قرآن کریم بدان امر شده است. وسیله، آن چیزی است که متوسل­شونده با توسل به آن، به مقصود خود دست می­یابد. با این حال، این که به چه چیز یا کسی می­توان متوسل شد، از مباحث اختلافی بین تسنن و تشیع است که در این نوشتار، هر دو دیدگاه به صورت مقایسه­ای مورد بررسی قرار می­گیرد. در این مقاله تفسیر المنار به عنوان نماینده تفکر اهل سنت و تفسیر المیزان به عنوان نماینده دیدگاه شیعه انتخاب شده و تشابه و تفاوت این دو بررسی می­گردد. هردو مفسر توسل به خدا، قرآن و اعمال صالح را مشروع می­دانند؛ اما نویسنده المنار، توسل به انبیا، اولیا و صالحان را بعد از حیات مطلقا مردود؛ و در زمان حیات، توسل به دعای ایشان را مشروع می­داند. هرچند گاهی همین نظر را نیز نفی و نقض می­کند. وی توسل به ذات مقدس ایشان را نیز به دلایلی از جمله تنافی با توحید نمی­پذیرد؛ اما علامه طباطبایی عدم تنافی آن را با توحید اثبات می­کند.

کلیدواژه ها:

توسل ، تفسیر المنار ، تفسیر المیزان ، توسل به انبیا ، اعمال صالح