بررسی جرم انگاری توهین در فضای مجازی از منظر فقه اسلامی و نظام حقوقی ایران

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: هفتمین کنفرانس بین المللی و هشتمین کنفرانس ملی حقوق و علوم سیاسی
  • کد COI اختصاصی: ISCV08_207
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 15
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیده مریم فاطمی خیرآبادی

دانشجو کارشناسی فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی تهران، ایران

فاطمه ولی زاده

دانشجو کارشناسی فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی تهران، ایران

محمد صالح مرادی کوچی

دانشجو کارشناسی فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی تهران، ایران

چکیده

با گسترش فناوریهای ارتباطی فضای مجازی به بستری فراگیر برای تعاملات انسانی تبدیل شده است که علاوه بر فرصتهای مثبت زمینه ساز بروز رفتارهای آسیب زا همچون توهین نیز هست. ویژگیهایی چون گستردگی مخاطبان سرعت انتشار و ماندگاری محتوا، آثار توهین در این فضا را فراتر از اهانتهای سنتی ساخته است. هدف این پژوهش تحلیل مشروعیت و مبانی فقهی حقوقی جرم انگاری توهین در فضای مجازی است. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع فقه امامیه، قوانین جزایی ایران مطالعات حقوقی مرتبط انجام گرفته است. این پژوهش نشان میدهد که مطابق قواعدی چون حرمت، اهانت، احترام مومن و نهی از منکر توهین در هر قالبی از جمله فضای مجازی در فقه امامیه ممنوع و قابل پیگرد است. همچنین یافته ها بیانگر آن است که هرچند قوانین، ایران به ویژه قانون جرایم رایانه ای، ۱۳۸۸ توهین در محیطهای الکترونیکی را جرم انگاری کرده اند، اما با چالشهایی نظیر احراز قصد مجرمانه تعیین هویت مرتکب و ایجاد تعادل میان آزادی بیان و کرامت انسانی مواجه اند. بر اساس نتایج، شدت پیامدهای توهین در فضای مجازی میتواند موجب تشدید تعزیر گردد؛ با این حال توجه به اصول، عدالت قصد، خطا و امکان توبه نیز ضرورت دارد در نهایت پژوهش پیشنهاد میکند که سیاست گذاران حقوقی با بهره گیری از ظرفیت اجتهادی فقه امامیه و فناوریهای نوین شاخصهای دقیقتری برای تعیین قصد و شدت توهین تدوین کرده و مجازاتهای متناسبی وضع نمایند.

کلیدواژه ها

توهین در فضای مجازی, اثبات جرم و قصد مجرمانه, تعامل حقوق فقهی و فناوری, مسئولیت کیفری در فضای مجازی, چالش های حقوقی

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.