تحلیل فقهی و حقوقی مالکیت دادههای ژنتیکی و اطلاعات پزشکی

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: هفتمین کنفرانس بین المللی و هشتمین کنفرانس ملی حقوق و علوم سیاسی
  • کد COI اختصاصی: ISCV08_101
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 14
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

حامد مرادی

دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

چکیده

تحولات شگرف در فناوریهای زیستی و انفجار دادههای سلامت چالشهای کم سابقه ای را پیش روی نظامهای حقوقی و فقهی قرار داده است. دادههای ژنتیکی و اطلاعات پزشکی،بیماران که روزگاری منحصر به پروندههای کاغذی و دانش محدود پزشک بود، امروزه به ثروتی،عظیم سیال و به شدت حساس بدل شده و کارکردهایی فراتر از درمان فردی یافته است. این داده ها همزمان که برای ارتقاء سلامت عمومی پژوهشهای ژنومیک مدیریت بیماریها و گسترش خدمات پزشکی حیاتی،اند با واقعیتهایی همچون تجاری سازی اشتراک گذاری بین المللی و حتی خطر دسترسی غیر مجاز نیز مواجه اند. در این میان پرسش بنیادینی درباره ماهیت حقوقی و جایگاه فقهی این داده ها مطرح است آیا فرد نسبت به دادههای ژنتیکی و اطلاعات پزشکی خود حق مالکیت دارد؟ حد و مرز این مالکیت چیست و چگونه با اصولی همچون حریم خصوصی سلطه بر نفس و منفعت عمومی سازگار میشود؟ قوانین جاری ایران و فقه امامیه چه موضعی در این خصوص اتخاذ کرده اند و با چه چالشهای عملی و مفهومی روبه رو هستند؟ این مقاله میکوشد با بررسی مبانی و ادله فقهی و تحلیل تطبیقی وضعیت حقوقی ایران به تبیین دقیق مالکیت داده های ژنتیکی و اطلاعات پزشکی و ضرورت تدوین چارچوبهای شفاف حقوقی اخلاقی بپردازد؛ موضوعی که در دوران حاضر، نقشی اساسی در صیانت از حقوق و کرامت،بیماران سلامت عمومی و اعتماد اجتماعی ایفا میکند.

کلیدواژه ها

مالکیت, تحلیل دادههای ژنتیکی, اطلاعات پزشکی, کارشناسی ارشد حقوق خصوصی, دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.