تحلیل واج شناختی فرآیندهای همگونی در فارسی تهرانی بر اساس نظریه بهینگی

پژوهش حاضر به بررسی پدیده واجی همگونی مکانی در گویش فارسی تهرانی بر مبنای چارچوب نظریه بهینگی می پردازد. برخلاف رویکردهای سنتی که چنین پدیدههایی را به مثابه خطا یا تلفظ های غیراستاندارد تحلیل می کردند این پژوهش نشان میدهد همگونی مکانی نتیجه تعامل نظام مند محدودیتهای واجی است. داده های استخراج شده از پیکره بیجن خان شامل ۱۲۰ مثال از کاربرد طبیعی این پدیده در گفتار روزمره. نتایج تحلیل نشان میدهد فرایند همگونی عمدتا ناشی از برتری محدودیتهای نشانداری مانند AGREE-PLACE و -AGREE بر محدودیتهای وفاداری مانند [IDENT [place و [IDENT-[voice است. در برخی ساختارها، شاهد تعامل پیچیده ای میان این دو نوع محدودیت هستیم که نیاز به رتبه بندی متغیر یا بافت محور را ایجاب میکند. یافتهها با پژوهشهای اخیر در زمینه واج شناسی پیکره محور و نظریه بهینگی تطابق دارند و نشان می دهند این نظریه ابزاری کارآمد برای تحلیل زبان طبیعی و تغییرات لهجه ای است.

کلیدواژه ها:

محدودیت ، واجی ، نظریه بهینگی ، همگونی ، مکانی ، گویش تهرانی ، پیکره بی جن خان