بررسی فرسودگی شغلی معلمان و نقش حمایت اجتماعی همکاران در مدیریت آن

فرسودگی شغلی معلمان یکی از چالش های جدی نظام آموزشی معاصر، به ویژه در مناطق جنوب کشور نظیر بندرعباس است؛ جایی که معلمان علاوه بر تدریس با محدودیت منابع، فشار اقتصادی، تراکم کلاسی و مشکلات خانوادگی دانش آموزان نیز دست وپنجه نرم می کنند. این مطالعه با هدف شناسایی ابعاد و علل رایج فرسودگی شغلی معلمان و بررسی نقش حمایت اجتماعی همکاران در مدیریت و کاهش آن در مدارس متوسطه بندرعباس انجام شد.روش پژوهش، تلفیقی (کمی-کیفی) بود: در بخش کمی، ۸۲ معلم دوره متوسطه با استفاده از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و مقیاس حمایت اجتماعی پرداخته شدند؛ در بخش کیفی نیز مصاحبه های نیمه ساختاریافته با ۱۲ معلم باتجربه برای کشف ابعاد فرسودگی از نگاه بومی صورت گرفت. یافته ها نشان دادند که بیش از ۵۲% معلمان علائم فرسودگی متوسط تا شدید (خستگی عاطفی، کاهش کارآمدی فردی، بیگانگی) را تجربه می کنند. نتایج تحلیل های آماری و مصاحبه ها حاکی از آن بود که داشتن شبکه حمایت اجتماعی قوی بین همکاران (حمایت عاطفی، همفکری شغلی، تقسیم مسئولیت، گفتگوهای غیررسمی) نقش چشمگیری در کاهش خستگی، افزایش امید کاری و حتی تمایل به ادامه تدریس دارد.پژوهشگران معتقدند که فرهنگ مدرسه باید به سمت جوی حمایتی و همکارانه حرکت کند تا ضمن کاهش مشکلات روان شناختی معلمان، کیفیت آموزشی ارتقا یابد. ارائه کارگاه های گروهی و شوراهای معلمی جهت ارتقا حمایت اجتماعی توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

فرسودگی شغلی ، حمایت اجتماعی ، همکاران ، معلمان متوسطه ، بندرعباس