نقش شاهنامه و زبان فارسی در حفظ و استمرار هویت ملی دوره غزنوی

هم زمانی سلطه ترکان با استیلای عرب در ایران دوره غزنوی، باعث شکل گیری تلاش های ذهنی و زبانی ملی، برای حفظ هویت ایرانی و روح ملی شده بود و شاهنامه در این جدال هویتی، درکنشی هویتی و زبانی شکل گرفت. بنابراین شناخت نقش شاهنامه در کنار زبان فارسی در حفظ و استمرار ذهنیت ملی بسیار مهم است. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده، با کمک نظریه «تاریخ ذهنیت ها»، ضمن معرفی الگوهای فرهنگی و توصیف تقابل زبانی دوره غزنوی، به اهمیت زبان فارسی و نقش شاهنامه در این تقابل به عنوان اثری ملی در حفظ و ادامه ذهنیت ایرانی پرداخته شده است. از نتایج تحقیق برمی آید، پافشاری عامه ایرانی برای حفظ هویت ملی در میدان زبان جلوه بیشتری داشته است و با ظهور شاهنامه با استفاده از تطبیق پذیری معتقدات ملی با شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه ایرانی، توانسته ضمن حفظ الگوهای ملی، به برساختی جدید منطبق با شرایط تاریخی و برآمده از معتقدات ملی و مذهبی دست یابد و الگوهای ذهنی جامعه را در جلوه ای جدید و برسازه ای نو توجیه و تدوین نماید.

کلیدواژه ها:

شاهنامه ، زبان فارسی ، دوره غزنوی ، تاریخ ذهنیت ، ذهنیت ایرانی