تبیین چارچوب مفهومی عدالت فضایی با تاکید بر جایگاه و ظرفیت های گردشگری پایدار در شهر تهران

حل بسیاری از مسائل شهر که در نتیجه منجر به تحقق عدالت فضایی می گردد بر عهده نظام برنامه ریزی شهری است. برخی از تصمیمات برنامه ریزان برای ارتقاء این مهم موفقیت آمیز نبوده است. به نظر می رسد یکی از مهم ترین مشکلات حال حاضر در برنامه ریزی شهر تهران ضعف سازوکارها و الگوهای ارائه شده برای تعدیل نابرابری های فضایی موجود است. هدف پژوهش حاضر تبیین چارچوب مفهومی عدالت فضایی با تاکید بر جایگاه گردشگری پایدار شهر تهران است. این پژوهش با بهره گیری از پارادایم تفسیری و انتقادی، به منظور دستیابی به هدف خود از منطق های استقرایی، قیاسی و استفهامی بهره می برد؛ پژوهش بنیادی و از نوع کیفی می باشد. راهبرد گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی بوده و روش آن استدلال منطقی و تحلیلی می باشد. مفاهیم و میعارهای عدالت فضایی با تاکید بر گردشگری پایدار در قالب چارچوب مفهومی تبیین شده و با بهره گیری از تکنیک دلفی دو مرحله ای، اجماع خبرگان درخصوص تایید روایی چارچوب مفهومی انجام شده است. نتایج نشان می دهد برخی از معیارهای مستخرج از این دو مفهوم با یکدیگر قرابت معنایی دارند که این معیارها، در یک دسته قرار گرفته و درنهایت به عنوان مضامین عدالت فضایی در گردشگری شهری مدنظر قرار گرفت. پس از تبیین چارچوب مفهومی، برای هر یک از این معیارها که عبارتند از شرایط محیط زیستی، مراکز خدماتی، دسترسی و جابجایی، منفعت عمومی، امکانات و تسهیلات، میزان سرمایه گذاری، تنوع، آزادی، مشارکت و امنیت، تعریف خودمختار پژوهشگر براساس مقتضیات اسلامی و شرایط بومی شهر تهران بیان شد. توسعه صنعت گردشگری شهری، راهبردی موثر برای کاهش عدم توازن سرمایه های شهری و به منظور نیل به عدالت فضایی، ضرورتی اساسی به شمار می رود. به منظور استفاده موثر از ظرفیت های صنعت گردشگری برای نیل به اهداف برنامه ریزی شهر تهران از جمله توسعه متوازن مناطق شهری و ارتقاء عدالت فضایی، موضوعاتی از جمله تنظیم روابط فضایی، نحوه ی آرایش فضایی خدمات و کنترل پیامدهای رشد این صنعت ضرورت پیدا می کند.

کلیدواژه ها:

پایداری ، عدالت فضایی ، گردشگری شهری پایدار ، چارچوب مفهومی ، تهران