واکاوی عواطف زیسته آغازین مادر در خانواده ایرانی؛ یک پژوهش کیفی با رویکرد تحلیل بن مایه

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: فصلنامه خانواده پژوهی، دوره: 21، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_FAML-21-4_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 13
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهسا نقاش تبریزی

گروه روا ن شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

پرویز آزادفلاح

گروه روانشناسی،دانشگاه تربیت مدرس

حجت اله فراهانی

گروه روانشناسی، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در جهان بینی های کنونی مادرگری مفهومی عاشقانه و آرمانی توصیف می شود. با این حال تجربه واقعی مادران نشان می دهد که آنان اغلب آمیزه ای از احساسات مختلف را تجربه می کنند. این پژوهش با هدف وارسی عواطف تازه مادران انجام شد. مطالعه به صورت کیفی بر روی ۱۳ مادر که تنها یک شیرخوار کمتر از یک سال داشتند، صورت گرفت. مصاحبه با استفاده از روش نیمه ساختارمند انجام شد. داده ها به روش تحلیل بن مایه بر اساس چارچوب شش مرحله ای براون و کلارک واکاوی شدند. با بررسی مصاحبه های مادران، چهار بن مایه اصلی منفی (تقابل تجربه زیسته و تصویر آرمانی مادری، تجربی و اکتسابی بودن مادری، اولویت هویت مادری بر هویت فردی و عدم عاملیت دررابطه با تصمیم برای خویش و کودک) و یک بن مایه مثبت ( بالندگی و رشدیافتگی پس از تطابق با نقش مادری) استخراج شد. مادرانی که نتوانستند تصویر از پیش تعیین شده مادری را زندگی کنند، احساساتی همانند شرم و گناه، انزوا و تنهایی، خشم و استیصال را تجربه کردند. این پژوهش ترسیم جدیدی از تجربه های فاعلی منفی و مثبت را در مادران ایرانی به بحث می گذارد که نه تنها از لحاظ نظری قابل تامل است، بلکه در سطح کاربردی نیز اهمیت حرکت به سوی سازش یافتگی بهنجار و تقابل با بیماری انگاری را دوچندان می سازد.

کلیدواژه ها

تجربه مادرگری, عواطف منفی و مثبت, تصویر ایده آل, افسردگی پیرازایمانی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.