بررسی اثر کمبود ناوگان و ضعف مدیریت حمل ونقل عمومی بر شاخص های شهر سالم؛ مطالعه موردی مشکین دشت کرج
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: ماهنامه پایاشهر، دوره: 7، شماره: 80
- کد COI اختصاصی: JR_PAYA-7-80_018
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 17
نویسندگان
۱دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، تهران، ایران
۲دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، تهران، ایران
۳کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات ، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، تهران، ایران
چکیده
حمل ونقل عمومی یکی از ارکان اصلی توسعه شهری و عامل موثر در ارتقای شاخص های شهر سالم است. کارآمدی این سیستم نه تنها در کاهش زمان سفر و ارتقای کیفیت زندگی اهمیت دارد، بلکه نقش مستقیمی در عدالت اجتماعی، سلامت جسمی–روانی و حفظ محیط زیست ایفا می کند. در ناحیه مشکین دشت کرج، نتایج مشاهدات و مصاحبه های میدانی نشان می دهد که کمبود ناوگان اتوبوس رانی و ضعف مدیریت زمان بندی و هماهنگی خطوط، دسترسی شهروندان به خدمات شهری را به طور جدی محدود ساخته است. زمان انتظار ایستگاهی در این منطقه به طور میانگین ۱۸٫۶ دقیقه و بیش از دو برابر استاندارد پیشنهادی سازمان جهانی بهداشت (کمتر از ۱۰ دقیقه) است.این پژوهش با رویکرد تحلیلی–پیمایشی و بهره گیری از پرسشنامه ساختاریافته (آلفای کرونباخ = ۰.۸۷) و مصاحبه نیمه ساختاریافته، داده های ۳۸۴ شهروند و ۲۰ کارشناس حمل ونقل را بررسی کرده است. تحلیل های آماری با نرم افزار SPSS و آزمون های همبستگی پیرسون، t مستقل و رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج نشان داد که کمبود ناوگان با شاخص های شهر سالم همبستگی مثبت و قوی دارد (r=۰.۶۲) و ضعف مدیریت زمان بندی اثر قوی تری بر افزایش زمان انتظار و افت کیفیت خدمات دارد (r=۰.۶۸). مدل رگرسیون نشان داد که ۵۶٪ تغییرات شاخص های شهر سالم توسط این دو عامل توضیح داده می شود و سهم مدیریت زمان بندی (β=۰.۶۱) از کمبود ناوگان (β=۰.۴۷) بیشتر است.پیامدهای مشاهده شده شامل اتلاف وقت و هزینه، تشدید آلودگی هوا و صوت، کاهش کیفیت محیط زیست، افت سلامت جسمی–روانی و کاهش عدالت اجتماعی است. برای رفع این چالش ها، راهکارهای کوتاه مدت شامل اطلاع رسانی لحظه ای وضعیت ناوگان، بهینه سازی زمان بندی و استفاده از ناوگان رزرو یا مشارکت بخش خصوصی پیشنهاد شد. در میان مدت، نوسازی ناوگان، راه اندازی خطوط پرسرعت و بازنگری شبکه مسیرها توصیه گردید. در بلندمدت، سرمایه گذاری در سامانه حمل ونقل هوشمند (ITS)، آموزش نیروی انسانی متخصص و سیاست گذاری مبتنی بر توسعه پایدار می تواند پایه های شهر سالم را تقویت کند.این مطالعه با ارائه شواهد آماری و راهکارهای اجرایی، می تواند مبنایی برای تصمیم گیری مدیران شهری در جهت بهبود حمل ونقل عمومی و ارتقای شاخص های شهر سالم در مشکین دشت کرج و مناطق مشابه باشد.کلیدواژه ها
کمبود ناوگان، مدیریت حمل ونقل عمومی، شهر سالم، زمان انتظار ایستگاهی، کیفیت زندگیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.