سیستم عصبی خودکار: درک واکنش های انعکاسی و غیرارادی بدن

سیستم عصبی انسان از مکانیزم های خودکار پیچیده ای برای تضمین بقا و حفظ تعادل داخلی (هموستاز) بهره می برد. این مقاله به بررسی عمیق دو ستون اصلی این فرآیندهای غیرارادی می پردازد: واکنش های انعکاسی وسیستم عصبی خودکار (ANS). در بخش نخست، مقاله به تشریح آناتومی و فیزیولوژی «قوس انعکاسی» (Reflex Arc) به عنوان یک میان بر عصبی حفاظتی می پردازد که اغلب، مغز آگاه را برای دستیابی به حداکثر سرعت پاسخ، دور می زند. اجزای پنج گانه قوس انعکاسی (گیرنده، نورون حسی، مرکز یکپارچه سازی، نورون حرکتی و اندام پاسخ دهنده) و طبقه بندی انعکاس ها (مانند تک سیناپسی، پلی سیناپسی، نخاعی و جمجمه ای) مورد بحث قرار می گیرند. همچنین، اهمیت بالینی و تشخیصی انعکاس های کلیدی مانند انعکاس پاتلا (کشککی)، علامت بابینسکی، انعکاس قرنیه و انعکاس نوری مردمک، به عنوان ابزاری برای ارزیابی سلامت سیستم عصبی مرکزی و محیطی، تحلیل می شود. بخش دوم مقاله به سیستم عصبی خودکار (ANS) به عنوان مدیر دائمی و ناظر بر هموستاز بدن اختصاص دارد. این بخش به تفصیل، ساختار آناتومیک و شیمیایی دو شاخه اصلی این سیستم، یعنی سیستم سمپاتیک (واکنش «جنگ یا گریز») و سیستم پاراسمپاتیک (واکنش «استراحت و گوارش»)، را مقایسه می کند. در ادامه، نحوه کنترل غیرارادی فرآیندهای حیاتی، از جمله تنظیم قلبی-عروقی (بارورفلکس)، کنترل تنفس، گوارش (شامل سیستم عصبی روده ای)، تنظیم دمای بدن و پاسخ به استرس (محور HPA)، تشریح می گردد. مقاله در نهایت نتیجه گیری می کند که انعکاس ها، پاسخ های آنی، واکنشی و حفاظتی هستند، در حالی که سیستم عصبی خودکار، یک سیستم مدیریتی هوشمند و مداوم برای حفظ ثبات داخلی است. هر دو سیستم، با وجود تفاوت های مفهومی، عمیقا در هم تنیده بوده و عملکرد بهینه ارگانیسم را بدون نیاز به دخالت آگاهی ارادی تضمین می کنند.

کلیدواژه ها:

انعکاس های نخاعی ، ساقه مغز ، سیستم پاراسمپاتیک ، سیستم سمپاتیک ، سیستم عصبی خودکار