نقش کتابخانه های عمومی در پیشبرد اهداف شهر دوستدار کودک/سالمند شهرداری ها: طراحی برنامه ها و فضاهای مشترک

شهرها به طور فزاینده ای با چالش های ناشی از تغییرات جمعیتی، به ویژه رشد جمعیت سالمند و اهمیت دوران کودکی، روبرو هستند. در این راستا، مفاهیم «شهر دوستدار سالمند» و «شهر دوستدار کودک» به عنوان چارچوب هایی برای ایجاد محیط های شهری فراگیر و حمایتی مطرح شده اند. کتابخانه های عمومی، به عنوان نهادهایی ریشه دار در اجتماع، با دسترسی گسترده، اعتماد عمومی و ظرفیت های متنوع خدماتی و فضایی، پتانسیل بالایی برای همکاری با شهرداری ها در تحقق اهداف این شهرها دارند. این مقاله با استفاده از روش شناسی مروری نظام مند، به بررسی نقش بالقوه و بالفعل کتابخانه های عمومی در پیشبرد اهداف شهرهای دوستدار کودک و سالمند می پردازد. با تحلیل پیشینه پژوهشی و تجربیات جهانی، نیازهای خاص کودکان و سالمندان در محیط شهری شناسایی شده، برنامه های کتابخانه ای موفق و اصول طراحی فضاهای متناسب با این گروه های سنی مورد بررسی قرار گرفته و مدل های همکاری موثر بین کتابخانه ها و شهرداری ها تحلیل می شوند. یافته ها نشان می دهد که کتابخانه ها می توانند از طریق ارائه برنامه های هدفمند (مانند برنامه های سوادآموزی دیجیتال برای سالمندان، کارگاه های خلاقیت برای کودکان، برنامه های بین نسلی)، تطبیق فضاها (ایجاد گوشه های دنج، فضاهای بازی آموزشی، استفاده از طراحی جهانی) و تسهیل مشارکت اجتماعی، نقش کلیدی در افزایش کیفیت زندگی کودکان و سالمندان ایفا کنند. مقاله در نهایت، پیشنهادهای کاربردی مشخصی را برای کتابداران، مدیران کتابخانه ها، سیاست گذاران شهری و برنامه های آموزشی علم اطلاعات و دانش شناسی به منظور تقویت این همکاری و تحقق پتانسیل کامل کتابخانه ها در ایجاد شهرهای دوستدار همه سنین ارائه می دهد.