مهرداد نظری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران
حسنعلی نقدی بادی - دانشیار پژوهش، گروه پژوهشی کشت و توسعه، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
علی مهرآفرین - عضو هیات علمی گروه پژوهشی کشت و توسعه، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج
فرحناز خلیقی سیگارودی - استادیار پژوهش، گروه پژوهشی کشت و توسعه، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج

گیاهان دارویی بخش مهمی از گیاهان اقتصادی جهان را تشکیل میهند. این گیاهان شامل گونهها و ارقام متعددی هستند که حاوی ترکیبات فعال میباشند و در درمان بسیاری از بیماریها مورد استفاده قرار می گیرند. متابولیتهای ثانویهای که توسطاین گیاهان تولید میشوند، علاوه بر صنعت داروسازی، در صنایع دیگر از جمله در صنایع غذایی، مواد آرایشی و بهداشتی رنگ سازی و در صنایع نساجی و قالی بافی و ... مورد استفاده قرار میگیرند. ریحان با نام علمی Ocimum basilicum L از خانواده نعنائیان می باشد. مقدار اسانس گیاه ریحان با توجه به شرایط اقلیمی محل رویش، بین 0/5تا1/5 درصد متغیر است. به منظور بررسی اثرات متانول و نانو کود کلات آهن بر اجزاء مهم اسانس گیاه ادویهای و دارویی ریحان، آزمایشی بصورت ، طرح فاکتوریل در قالب پایه بلو کهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد که در آن محلو لپاشی متانول با پنج سطح 0و10و20و30 و 40 درصد نسبت حجمی) و محلو لپاشی کلات آهن با چهار سطح ( 0 و0/5و1و1/5 هزار نسبت حجمی)، درگلخانه تحقیقاتی پژوهشکده گیاهان دارویی مجتمع تحقیقاتی جهاد دانشگاهی، واقع در کیلومتر 16 اتوبان کرج-قزوین به اجراء درآمد. اثرات متقابل متانول و نانو کود کلات آهن بر مقدار تمامی اجزاء اسانس مورد ارزیابی در سطح احتمال 1% معنی دار شدند. با توجه به نتایج بهدست آمده میتوان متانول و نانوکود کلات آهن را در افزایش بهرهوری آلفا پینن، متیل کاویکول، نرال، کاریوفیلن و لینالول که از ترکیبات مهم اجزاء اسانس ریحان می باشند، جهت استفاده در صنایع غذایی موثر دانست.

متانول، اجزاء اسانس، نانو کود کلات آهن، ریحان