مصطفی خانزادی - عضو هیئت علمی دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه علم و صنعت ایران
شاهین دبیریان - دانشجوی دکترای مدیریت ساخت، دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه علم و صنعت ایران
راضیه پیروزفر - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت سیتسم و بهره وری، دانشکده مهندسی صنایع، دانشگاه علم و صنعت ایران

ایران کشوری است در حال توسعه که با وجود موقعیت استراتژیک در خاور میانه، منابع سرشار نفت و گاز، موقعیت ترانزیت عالی در منطقه و برخورداری از نیروی انسانی توانمند و مبتکر، از پتانسیل لازم برای جهش سریع در عرصه جهانی و تبدیل شدن به کشوری توسعه یافته برخوردار است. استفاده از درآمد ارزی حاصل از فروش منابع نفت و گاز، تبدیل منابع پایان پذیر به ارزش افزوده و فرصت سازی در مناطق مختلف همواره یکی از دغدغه های دولتمردان و سیاستگذاران کشور در سطح کلان بوده و می باشد. این مهم میسر نمی شود مگر با توجه ویژه به طرح های عمرانی ملی و زیربنایی که در خط مقدم مبارزه با فقر و توسعه نیافتگی هستند. لذا با درک اهمیت طرح های عمرانی بخصوص طرح های عمرانی ملی در مسیر توسعه کشور، بررسی زوایای مختلف و شناسایی نتایج آنها می تواند راهگشا باشد. اگر اجرای به موقع طرح های عمرانی فرصتی است برای جهش سریع توسعه کشور، تأخیر در اجرای آنها این فرصت را به تعدیدی برای توسعه تبدیل می کند. از بین رفتن توجیه پذیری طرح، افزایش قیمت تمام شده طرح، تحمیل نرخ تورم بر کشور، زیان حاصل از عدم بهره برداری و ... همه از نتایجی هستند که با تأخیر طرح های عمرانی کشور از قبل آنها متضرر می گردد. در این مقاله ضمن بررسی مراحل مختلف طرح های عمرانی و شناسایی عواملی اصلی تأثیر گذار در افزایش زمان طرح های عمرانی ملی، بر اساس نظرات خبرگان مربوط به تعدادی از پروژه های به اتمام رسیده با استفاده از مصاحبه عمیق و نیمه ساختار یافته، به طبقه بندی دلایل تأخیر طرحهای زیربنایی عمرانی، برحسب اهمیت با استفاده از نرم افزار spss و ارائه راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت موجود خواهیم پرداخت.

طرح های عمرانی، تأخیر، راهکارها