تحلیل فلسفی نسبت های چهارگانه معنوی بر پایه ی منطق اسلامی و حکمت متعالیه
- سال انتشار: 1404
- محل انتشار: اولین همایش بین المللی افق های تازه در روانشناسی یادگیری و آموزش و پرورش از دید معلم
- کد COI اختصاصی: NHLECONF01_941
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 45
نویسندگان
دانش آموخته ارشد فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
چکیده:نسبت های چهارگانه معنوی، یعنی تطابق، تضمن، التزام و تباین، از بنیادی ترین مباحث در منطق اسلامی و حکمت متعالیه اند که ناظر به نحوه ارتباط میان مفاهیم ذهنی و معانی خارجی اند. این نسبت ها در بستر منطق صوری ارسطویی و بازخوانی حکمای مسلمان، به ویژه فارابی، ابن سینا و صدرالمتالهین، از حالت صرفا زبانی فراتر رفته و به مبانی هستی شناختی و معرفت شناختی ارتقا یافته اند. در حکمت متعالیه، تحلیل نسبت های معنوی بر محور اصالت وجود و تشکیک آن استوار است؛ به گونه ای که تطابق، دلالت بر اتحاد علم و وجود دارد، تضمن بیانگر حضور اجزای معنایی در کل است، و التزام ناظر به پیوند علی یا لزومی میان مفاهیم است. از سوی دیگر، تباین نیز نه صرفا تقابل مفهومی بلکه نشانه تمایز مرتبه ای در مراتب وجود تلقی می شود. بر این اساس، این نسبت ها صرفا ابزار تحلیل زبانی نیستند بلکه نشانگر مراتب تعین علم و وجود در سیر نزولی و صعودی هستی اند. بررسی دقیق این چهار نسبت در پرتو مبانی صدرایی همچون تشکیک وجود، اتحاد عاقل و معقول، و حرکت جوهری، ما را به فهم عمیق تر از نسبت ذهن و عین و چگونگی تحقق علم در نظام هستی رهنمون می سازد. بنابراین، نسبت های چهارگانه معنوی نه تنها در منطق اسلامی بلکه در فلسفه وجودی حکمت متعالیه، ساختار ادراک و معنا را تبیین می کنند و میان زبان، اندیشه و هستی پیوندی جوهری برقرار می سازند.کلیدواژه ها
کلیدواژه ها نسبت های چهارگانه معنوی، منطق اسلامی، حکمت متعالیه، اصالت وجود، تشکیک، اتحاد عاقل و معقول.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.