درطریقت نور؛تجلّی سوره ی نوردر مسجد شیخ لطف الله
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: دومین همایش ملی شهر اسلامی
- کد COI اختصاصی: NCLC02_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 4322
نویسندگان
عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، ایران
دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، همدان، ایران
چکیده
نور از عوامل موثر بر ارزش فضایی است که به عنوان غیر مادی ترین عنصر محسوس طبیعت، حضور چشمگیری در معماری اسلامی داشته؛ تا آنجا که در تفکر اسلامی، به عنوان مظهر تقدس و نمادی از عالم معنا شناخته می شود. تأملی در آیات و رموز نهفته در قرآن کریم، مفاهیم و مظاهر نور را به زیبایی متذکر می گردد. این مضامین در سوره ی نور به روشنی مشهود است. پیرو آیه 35 سوره ی نور، « خداوند، نورِ آسمان‌ها و زمین است »؛ «الله نورُالسموات والارض». همان تعبیری که سهروردی حکیم و فیلسوف مشهور ایرانی، از آن به نور الانوار یاد می کند و آن را باعث افزایش قدرت حضور می داند. از دیدگاه سهروردی جهان شامل درجاتی از نور و ظلمت می باشد و انسان اسیر شرایط محیطی و مادی است که تلاش دارد خود را به نور الانوار(اشراق) برساند. لذا به نظر می رسد فلسفه ی اشراق، تحت تأثیر آموزه های سوره نور، فعل آفرینش را نیز گونه ای نوربخشی بداند. نمایشی از این جغرافیای اشراقی در مسجد شیخ لطف الله به چشم می خورد که از جنبه ی عرفانی و روحانی، نیارمند اندکی تأمل و مداقه می باشد. لذا این نوشتار، با هدف جستجوی ابعاد، وجوه و جنبه های کاربردی نور، بر آن است که به تبیین تجلی آیات سوره نور در معماری ایرانی با استفاده از فلسفه اشراق بپردازد. در این راستا، مسجد شیخ لطف الله به عنوان نمونه ی موردی واجد ارزش که استفاده از عنصر نور در آن به سرحد خود رسیده است مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به مطالعات صورت گرفته در مسجد شیخ لطف الله، اینگونه به نظر می رسد که نور در اینجا در عین تسلسل و تداوم، دارای نقاط عطف است و نوعی کشش را ایجاد می کند که مخاطب را به سوی نقطه ای که وجود « نور الانوار » است جذب می کند و در واقع نقش انفصال از دنیای مادی و اتصال به وجود خداوند لایتناهی و جهان معنوی را دارد. روش تحقیق این پژوهش با توجه به ماهیت بحث به صورت توصیفی-تحلیلی و در بستر مطالعات میدانی و کتابخانه ای می باشد.کلیدواژه ها
سهروردی، فلسفه ی اشراق، مسجد شیخ لطف الله، معماری، نورمقالات مرتبط جدید
- ارزیابی وضعیت مدیریت و بازیافت پسماندهای ساختمانی در شهر تهران
- برنامه ریزی شهری تاب آور مدل سازی و اولویت بندی راهکارها برای کاهش آسیب پذیری و افزایش انطباق پذیری
- فرهنگ و محیط زیست
- نقش فرهنگ اجتماعی و تاثیر آن در معماری غرب برگرفته از دیدگاه زیگموند فروید
- راهکارهای مقابله با فرونشست زمین جهت جلوگیری از تخریب آثار باستانی
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.