بررسی پیوند حکمت و هنر در شهرهای اسلامی (مطالعه موردی اصفهان عصر صفوی)
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: دومین همایش ملی شهر اسلامی
- کد COI اختصاصی: NCLC02_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 2293
نویسندگان
دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استادیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنرو معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
دانشیار گروه معماری، دانشکده هنرو معماری، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
پس از ورود اسلام به ایران، هنرمندان ایرانی از حکمت و اندیشه اسلامی بهره گرفته و درراستای تحقق هنری اسلامی کوشیدند. ازاین رو جهان بینی اسلامی، بر هنر و معماری ایران تأثیرگذارده و در کالبد شهرهای ایرانی نیز متجلی گشت. نگاه متعالی اسلام به انسان و مبانی هستی شناسی و معرفت شناختی آن، الگویی از زندگی را ارائه می دهد که قاعدتاً بایستی در تمامی ابعاد زندگی بشر ازجمله معماری و شهرسازی متجلی گردد. در معماری سنتی ایران، ارزش های ملی و اسلامی، ترجمانی مناسب در معماری و شهرسازی یافته و در طراحی خانه، محله و شهر به شکل های گوناگون بروز یافته است. این درحالی است که پیشرفت امروزین در عرصه شهرسازی، گاه فاصله بسیاری با این معیارها داشته و به ظهور شهرهایی نامأنوس منتهی گشته است. به منظور احیاء هویت معماری و شهرسازی ایران اسلامی و دستیابی به الگوهای جدید و همسو با فرهنگ دینی و ملی، شناسایی ساختار شهرهای سنتی اسلامی و بررسی مؤلفه های آن، می تواند گامی مؤثر در راستای ارائه راهکارهای عملیاتی و دستیابی به الگوی نوین شهر اسلامی باشد.در این پژوهش، اصفهانِ عصرصفوی، به عنوان نمونه ای شاخص درزمینه ارتباط تنگاتنگ میانِ معماری و مکتب متعالی اسلام و الگویی منسجم از شهر اسلامی، مورد بررسی قرارگرفته و به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه-ای، تلاش شده تا شیوه های بیان مضامین اسلامی، در شهرسازی عصر صفوی آشکارگردد.نتایج این پژوهش نشان گر آن است که در عصر صفوی، با رسمیت یافتن تشیع و گردآمدن شمار زیادی از هنرمندان و فلاسفه برجسته در پایتخت صفوی، این شهر به یکی از مهم ترین مراکز علمی، فرهنگی و هنری جهان اسلام مبدل گشته و آثار ارزشمند بی شماری در آن خلق شده که بیان گر انطباقی نزدیک میان فلسفه ایرانی-اسلامی و شهرسازی است. بناهای متفاوت عصرصفوی، علاوه بر فرم و تزیینات، به فراخور عملکرد و محل قرارگیری و با توجه به ظرفیت تحمل معنا، حاملِ مفاهیم اسلامی گشته و بر مفاهیمی نظیر بهشت، معاد، سیر به سوی حق و غیره دلالت دارد. در ساختار کلان ترِ شهر، باتوجه به نحوه استقرار بناها و چگونگی ارتباط یافتن بناهای مختلف با یکدیگر، مفاهیم دیگری که در فرهنگ اسلامی- ایرانی موجود است نظیر آرامش، ذکر، جمع گرایی ،خانواده مبنایی، با بهره گیری از قابلیت نمادین مفاهیم قرآنی و اسلامی و از طریق رمزگرایی متجلی گشته است.کلیدواژه ها
شهر اسلامی، معماری ایران، حکمت، عصر صفویمقالات مرتبط جدید
- نقش تعامل شهروندان با شهرداری جهت توسعه و آبادانی شهرهای تازه تاسیس
- امکانسنجی پیاده سازی فناوریهای نوین و پایدار برای بهبود مدیریت هوشمند شهری
- طراحی مناطق بهینه باغات خانواده شهر شیراز با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و روش تحلیل سلسله مراتبی
- نگاهی به روش های طراحی معماری از دیدگاه جفری برادبنت
- تاثیر فناوریهای نوظهور ساختوساز بر بافت شهر ی: یکپارچگ ی، چالش ها و فرصت ها
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.