جعفر طرقی - دانشجوی دکترای برنامه ریزی توسعه آموزش عالی دانشکده علوم تربیتی وروانشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران

درمقاله حاضر ضمن توصیف ویژگی های برنامه ریزی استراتژیک در آموزش عالی، به چالش پیش روی نظام های آموزش عالی امروز در سطح جهان مبتنی بر پارادایم تغییر و تحول محیطی پویا، اشاره شده است و با تاکید بر رویکرد آینده پژوهی، در یک تحلیل توصیفی نتیجه گیری شده، که سبک های برنامه ریزی استراتژیک بدون کشف آینده ی ممکن و محتمل، دیگر پاسخگوی این چالش ها و رسالت ها نیست و دانشگاه ها ناگزیرند به سمت و سوی مدیریت آینده پژوهانه بروند، این نوع مدیریت امکان پاسخگویی سریع و به موقع نسبت به تحولات محیطی را فراهم می کند. هدف این مقاله طراحی فرایند تحلیل روند آینده ممکن و محتمل نظام آموزش عالی براساس سناریوپردازی، بمنظور تبیین وضعیتی مطلوب در توسعه دانشگاه ها، می باشد. شیوه پژوهش، بررسی توصیفی – تحلیلی بر پایه الگوی زمینه ای است. مبانی نظری پژوهش مدل اد کواست و همچنین مدل جان ام، براسیون و الگوی سناریو سازی گوده بوده است. مدل ارائه شده شامل سه بخش است که بخش اول به شاخص های تحلیل وضع موجود آموزش عالی ،اشاره شده ودر بخش دوم به عوامل پیش بینی های ممکن ومحتمل آینده می پردازد. با وجودیکه آینده نگری اکتشافی، دور نمایی از آینده های ممکن است واین رویکردآینده نگری می تواند موضوع بررسی های پیش بینی بر اساس تحلیل روند باشد، ولیکن بدلیل عدم اطمینان و عدم قطعیت وضعیت آینده واینکه آثار واقعی اقدام های اجرائی در سطوح مختلف ممکن است متفاوت از آثار پیش بینی باشد در بخش سوم مدل پیشنهادی برای سناریو سازی آینده پژوهی درتوسعه دانشگاه، فرایند تکمیلی سناریوسازی، ارائه شده است.

برنامه ریزی استراتژیک ،آموزش عالی،آینده پژوهی