تحلیل حقوقی قراردادهای هوشمند مبتنی بر هوش مصنوعی در نظام حقوقی ایران

  • سال انتشار: 1404
  • محل انتشار: یازدهمین کنفرانس بین المللی علوم اسلامی، پژوهش های دینی و حقوق
  • کد COI اختصاصی: RELIGI11_043
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 161
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سارا ظفری

کارشناس ارشد حقوق خصوصی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

قراردادهای هوشمند با ویژگیهایی همچون خوداجرایی، شفافیت و ثبت عمومی می توانند فرآیندهای تجاری و حقوقی را تسهیل و از دخالت واسطه ها جلوگیری کنند. در نظام حقوقی ایران، به رغم پذیرش کلی این قراردادها به عنوان عقود الکترونیکی، چالش های حقوقی و فقهی متعددی وجود دارد که مانع توسعه و کاربرد گسترده آنها شده است. از مهمترین این چالش ها می توان به احراز اهلیت طرفین، تضمین صحت قصد و رضایت، تعیین قانون حاکم و مرجع صالح برای حل اختلافات و همچنین مسئولیت ناشی از خطاهای احتمالی الگوریتم ها و کدنویسان اشاره کرد. ماهیت غیرمتمرکز و فناوری محور قراردادهای هوشمند، مسائل پیچیده ای را در زمینه اثبات قرارداد و اجرای احکام ایجاد کرده است. از سوی دیگر، اصول فقهی مانند ایجاب و قبول، قصد و رضا، مشروعیت موضوع و مالیت معامله نیازمند بازتعریف و تطبیق با فضای دیجیتال هستند. فقدان چارچوب های قانونی و رویه قضایی مشخص در این حوزه ضرورت تدوین قوانین جدید و همکاری میان حقوق دانان، متخصصان فناوری و قانون گذاران را بیش از پیش آشکار می سازد. همچنین، نقش هوش مصنوعی در نظارت بر اجرای قراردادها و اعتبارسنجی اطلاعات اگرچه فرصت های فراوانی ایجاد می کند، اما بدون وجود مقررات شفاف در زمینه مسئولیت ها و تضمین حقوق طرفین می تواند منبع بروز اختلافات و سوءاستفاده ها باشد. در نهایت با رفع این چالش ها و ایجاد بسترهای قانونی و قضایی مناسب، قراردادهای هوشمند می توانند به عنوان ابزاری موثر در نظام حقوقی ایران به رسمیت شناخته شده و زمینه ساز تحول در فرآیندهای حقوقی، تجاری و مالی کشور گردند.

کلیدواژه ها

هوش مصنوعی, قراردادهای هوشمند, نظام حقوقی, ایران

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.