لیلا هدایتی مرزبالی - دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی دانشگاه زنجان
مهدی پناهی - استادیار دانشگاه زنجان دانشکده کشاورزی گروه مهندسی آب

منابع آبی در سراسر جهانر و به کاهش است در حالیکه جمعیت دنیا و مصرف آب رو به افزایش است. کمبود نزولات جوی، پایین بودن راندمان آبیاری در روشه ای آبیاری سنتی، از یک طرف و نیاز روز افزون به مواد غذاییازطرف دیگر، توسعه کاربرد روش های آبیاری تحت فشار به عنوان یکی از موثرترین راهکارهیا استفاده بهینه از منابع آب و خاک موجود اجتناب ناپذیر نموده است. در این مقاله به برآورد مساحت بهینه برای استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای در باغات مرکبات غرب استان مازندران پرداخته است. برای این منظور مطالعه بر روی 44باغ مرکبات واقع در شهرستان های آمل، نور، چالوس، نوشهر و تنکابن پرداخته شده است و طراحی سیستم آبیاری قطره ای برای یکایک باغات در بهترین حالت اقتصادی و اجرایی انجام شده سپس با جمع بندی نتایج تحلیل های انجام شده هزینه و درآمد بر اساس روش منفعت به هزینه (B/C) و ارزیابی اقتصادی صورت گرفته و همچنین شاخص اقتصادی NVP نیز برای باغات تهیه شد. با بررسی (B/C) نیتجه شده برای مساحت های بیش از یک هکتار باغات مرکبات در استان مازندران طراحی و اجرای سیستم آبیاری قطره ای بهینه خواهد بود و بررسی شاخص NVP نشان از اقتصادی بودن طرح برای مساحت های تقریبا دو هکتار و بیشتر بوده است علی عیه حال با توجه به فراوانی وسعت اراضی متقاضیان اجرای پروژ] های آبیاری قطره ای در مساحت های پایین این استان و بالا بودن هزینه های اجرای سیستم به دلیل خرده مالکی(مساحت زیر یک هکتار) لذا پیشنهاد می شود در شرایط برخورداری این باغات از تسهیلات دولتی در استان مازندران تجدید نظر شود. در نهایت با تشویق کشاورزان به تجمیع اراضیخ رد و پراکنده خود عامل پیشرفت روز افزون کشاورزی بهینه در منطقه فراهم شود.

آبیاری قطره ای، منفعت، هزینه، تسهیلات، بهینه،شاخص NVP